Τρίτη 29 Μαρτίου 2011

Γνωριμία με ένα φυτό: Τι εστί βερίκοκο; Ενα δροσιστικό καλοκαιρινό φρούτο που κρύβει το μυστικό της μακροζωίας - prunus armenaica


Του ΗΛΙΑ ΚΑΝΤΑΡΟΥ
Με γλυκιά γεύση, δεκάδες χρήσεις και πολλαπλά οφέλη για την υγεία, το βερίκοκο κατακλύζει τις αγορές, ανάλογα με την ποικιλία, από τα μέσα Μαΐου ώς τις αρχές Ιουλίου. Είτε καταναλώνεται ως νωπό ή αποξηραμένο είτε ως χυμός, μαρμελάδα ή γλυκό, το πορτοκαλοκίτρινο αυτό φρούτο είναι εξαιρετικά θρεπτικό για τον ανθρώπινο οργανισμό. Και αυτό γιατί, όπως ισχύει σχεδόν με όλα τα ανοιχτόχρωμα φρούτα ή λαχανικά, το βερίκοκο περιέχει σημαντικές ποσότητες β-καροτένιου και δρα προληπτικά σε διάφορες μορφές καρκίνου.
Με μακρόχρονη ιστορία
Γνωστό και ως «χρυσόμηλο» των Ρωμαίων ή «αρμένικο δαμάσκηνο» (prunus armenaica), το εξαιρετικά εύπεπτο φρούτο καλλιεργείται εδώ και 2.000 χρόνια για τη νοστιμιά αλλά και για τα θρεπτικά συστατικά του. Αν και κατάγεται από την Κίνα, σήμερα το συναντά κανείς ευρύτατα στη Μεσόγειο αλλά και σε άλλες θερμές περιοχές. Συγκεκριμένα, το 70% της παγκόσμιας παραγωγής βερίκοκου (2 εκατ. τόνοι ετησίως) προέρχεται από την Τουρκία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ελλάδα, ενώ το υπόλοιπο 30% παράγεται σε Ιράν, Πακιστάν, Συρία, Κίνα και ΗΠΑ.
Οσον αφορά τη χώρα μας, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του '90 κατείχε μια από τις πρώτες θέσεις στην παραγωγή του είδους, που έφτανε τους 100.000 τόνους ετησίως. Δυστυχώς, όμως, με την εμφάνιση της «σάρκας», μιας ίωσης που έπληξε τις βερικοκιές τη δεκαετία του '90, χιλιάδες δέντρα εκριζώθηκαν, με αποτέλεσμα να μειωθεί αισθητά η παραγωγή, που υπολογίζεται στους 70.000 τόνους ετησίως. Ετσι, με τη συνολική καλλιεργήσιμη έκταση να πλησιάζει τα 55.000 στρέμματα, τα 4/5 από αυτά βρίσκονται στην Πελοπόννησο (Αργολίδα και Κορινθία), ενώ μικρότερες εκτάσεις εντοπίζονται στους νομούς Χαλκιδικής, Πέλλας, Πιερίας, Ημαθίας, Μαγνησίας, Ηρακλείου Κρήτης, Δωδεκανήσων κ.α.
Μπεμπέκου ή Διαμαντοπούλου;
Ως είδος η βερικοκιά ανήκει στην οικογένεια των Rosaceae (Ροδοειδή) και στην υποοικογένεια των Prunoideae (Πυρηνόκαρπων). Είναι δέντρο μέτριου μεγέθους, κατά κανόνα από 4 έως 7 μέτρα, που στην άγρια μορφή του ξεπερνάει τα 10 μ. Θεωρείται καλλιέργεια αρκετά ευαίσθητη σε εχθρούς και ασθένειες και ως εκ τούτου δέχεται αρκετές φυτοπροστατευτικές παρεμβάσεις. Γι' αυτό και είναι προτιμότερο να επιλέγουμε βιολογικής γεωργίας ή ολοκληρωμένης διαχείρισης. Οσον αφορά τις σημαντικότερες ελληνικές ποικιλίες, ξεχωρίζουν η πρώιμη Τύρινθος (ή Επιδαύρου), η Μπεμπέκου και η Διαμαντοπούλου. Ωστόσο, πιο πρώιμη είναι μια ξενόφερτη ποικιλία, η Αρόρα (ωριμάζει μέχρι το δεύτερο δεκαήμερο του Μαΐου), και ακολουθεί η Τύρινθος το τρίτο δεκαήμερο του Μαΐου. Στο τέλος του πρώτου δεκαπενθημέρου του Ιουνίου ωριμάζει η διαδεδομένη Μπεμπέκου και λίγες μέρες αργότερα η Διαμαντοπούλου.
Τέλος, για να μην πούμε ρίκο ρίκο το βερίκοκο, η επιλογή του φρέσκου κυρίως φρούτου έχει μεγάλη σημασία. Συγκεκριμένα, αναζητούμε αυτά που δεν είναι γδαρμένα ή ζαρωμένα και αγοράζουμε τις ποσότητες μόνο που θα καταναλώσουμε σύντομα. Οσον αφορά τη συντήρησή τους, αυτή επιτυγχάνεται στα επαγγελματικά ψυγεία, σε θερμοκρασία 0° C και με σχετική υγρασία 90%, για διάστημα 10 - 15 ημερών, δίχως να χάνουν τις οργανοληπτικές τους ιδιότητες. Αντίθετα, στα οικιακά ψυγεία μπορούν να συντηρηθούν το πολύ 5 - 6 ημέρες σε πάνινη ή πλαστική σακούλα (με τρύπες), μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία της ωρίμασης, ή 2 - 3 ημέρες όταν είναι αρκετά ώριμα. Αν πάλι αγοράσουμε μη γινωμένα (σκληρά με πράσινες ακόμη αποχρώσεις), τότε τα αφήνουμε εκτός ψυγείου για περίπου 4 - 5 μέρες, μέχρις ότου αποκτήσουν το χαρακτηριστικό πορτοκαλοκίτρινο χρώμα τους.
Σύμμαχος του οργανισμού
Με χαμηλή θερμιδική αξία, μόλις 47 θερμίδες τα δύο βερίκοκα, το καλοκαιρινό αυτό φρούτο συνιστάται σε όσους ακολουθούν κάποια δίαιτα και όχι μόνο. Η υψηλή περιεκτικότητά του σε ίνες, βιταμίνες (Α, C, Β1, Β2), υδατάνθρακες, πηκτίνη, β-καροτένιο, σίδηρο, ασβέστιο, κάλιο κ.ά. το καθιστούν πολύτιμο σύμμαχο του οργανισμού. Εκτός από αυτό, η συχνή κατανάλωσή του καταπραΰνει, μεταξύ άλλων, συμπτώματα πονοκεφάλου, εντερικής πάθησης, αϋπνίας, φαρυγγίτιδας και ήπιας κατάθλιψης.

Γνωριμία με ένα φυτό: Καιρός για φασολάκια - Phaseolus vulgaris


Tου ΗΛΙΑ ΚΑΝΤΑΡΟΥ 
Το αγαπημένο λαχανικό των νοικοκυρών είναι τώρα στην εποχή του. Θεωρούνται το κατεξοχήν λαδερό φαγητό της άνοιξης και του καλοκαιριού, και όχι άδικα. Τα φρέσκα φασολάκια που κατακλύζουν αυτή την περίοδο τους πάγκους των λαϊκών αγορών, πέρα από γευστικό λαχανικό, είναι και πηγή πολύτιμων βιταμινών και ιχνοστοιχείων για τον ανθρώπινο οργανισμό. Από τα σημαντικότερα είδη της οικογένειας των ψυχανθών, το γνωστό μας «κοινό φασόλι» (Phaseolus vulgaris) είναι το είδος με τη μεγαλύτερη ίσως εξάπλωση στον κόσμο. Με καταγωγή από τις υποτροπικές και τροπικές ζώνες της Αμερικής και της Ασίας, εισήχθη στην Ευρώπη τον 16ο αιώνα από τους Ισπανούς και τους Πορτογάλους εξερευνητές που επέστρεφαν από το ταξίδι τους στον Νέο Κόσμο. Σήμερα, από τα 150 διαφορετικά είδη του γένους Phaseolus καλλιεργούνται παγκοσμίως μόνο 7: το P. lunatus (Αμερική), το P. acutifolius (ΗΠΑ και Μεξικό), το P. multiflorus (τροπικές και υποτροπικές χώρες), το P. mungo (Ινδία, Κίνα και Ιαπωνία), το P. aconitifolius (Ινδία) και το P. angularis (Κίνα και Ιαπωνία).
Φρέσκα και ξερά
Τα φασόλια, ανάλογα με το στάδιο της συγκομιδής τους, διακρίνονται στα φρέσκα φασολάκια (εντάσσονται στην κατηγορία των λαχανικών), τα οποία καταναλώνονται μαζί με τους λοβούς τους, και στα ξερά (συγκαταλέγονται στα όσπρια), που συγκομίζονται σε πλήρη ωρίμαση και καταναλώνονται μόνο τα σπέρματα. Τελευταία, χάρη στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες με τις νέες, πρώιμες ποικιλίες και υβρίδια, τα βρίσκουμε στην αγορά σχεδόν όλο το χρόνο. Πιο συγκεκριμένα, στη χώρα μας η καλλιεργήσιμη έκταση (υπαίθρια και θερμοκηπιακή) ξεπερνάει τα 100.000 στρέμματα, με τους αριθμούς όμως να ακολουθούν πτωτική τάση τελευταία λόγω των αθρόων εισαγωγών. Πάντως, όσοι Ελληνες παραγωγοί επιμένουν στην καλλιέργειά τους επιλέγουν συνήθως τα κίτρινα καναρινιά, τα άσπρα βουτυράτα, τα Καρατζόβας, τα άσπρα τσαουλιά, τα πολίτικα, τα μελιτζανιά αντριώτικα, τα σοκολατιά τσαουλιά κ.ά. Και για την αποφυγή παρεξηγήσεων, στους πάγκους των λαϊκών -βιολογικών και συμβατικών- «τσαουλιά» ονομάζονται τα φασολάκια με τους κυλινδρικούς λοβούς και «μπαρμπούνια» με τους πεπλατυσμένους.
Ποικιλίες και υβρίδια
Στο εμπόριο κυκλοφορούν πια εκατοντάδες ποικιλίες και υβρίδια του «κοινού φασολιού», οι οποίες, ανάλογα με τη μορφολογία και την ανάπτυξη του φυτού, χωρίζονται σε τρεις ομάδες: την ομάδα με τις νάνες ποικιλίες (ύψος φυτού έως 40 εκ.), με τις ημιαναρριχώμενες (ύψος έως 1,20 μ.) και με τις αναρριχώμενες ποικιλίες (ύψος άνω των 2 μ.). Για πρώιμες παραγωγές χρησιμοποιούνται κυρίως οι νάνες ποικιλίες, ενώ για κανονικές και όψιμες ή για παραγωγή ξερών φασολιών χρησιμοποιούνται κυρίως οι ημιαναρριχώμενες και οι αναρριχώμενες. Ωστόσο, λόγω του ότι η καλλιέργεια του κοινού φασολιού είναι αρκετά ευαίσθητη σε αρρώστιες και εχθρούς και απαιτεί πολλούς ψεκασμούς, θεωρείται αρκετά επιβαρυμένη. Ως εκ τούτου, πρέπει να τα πλένουμε πολύ καλά πριν τα μαγειρέψουμε.
Αυτό που οφείλουμε πάντοτε να έχουμε στο νου μας είναι να είναι φρεσκοκομμένα και να έχουν συλλεχθεί στο σωστό στάδιο ανάπτυξης, για να είναι τρυφερά. Επίσης, να μην έχουν ίνες και σημάδια στην εξωτερική τους επιφάνεια καθώς και να διατηρούν τμήμα από το κοτσάνι τους. Τα φρέσκα φασολάκια διατηρούνται στο οικιακό ψυγείο το πολύ για 7 - 10 ημέρες και αφού τυλιχθούν πρώτα σε χαρτί και τοποθετηθούν σε πλαστική σακούλα. Για μεγαλύτερους χρόνους συντήρησης μπορούν να «ζεματιστούν» και να καταψυχθούν. Στην αγορά κυκλοφορούν αρκετές εμπορικές φίρμες κατεψυγμένων, όλων των τύπων και ποιοτήτων, συμβατικής αλλά και βιολογικής παραγωγής, τα οποία οι καταναλωτές δείχνουν να εμπιστεύονται. Στο γεγονός αυτό συνηγορεί και το εύρημα επιστημονικών μελετών ότι τα κατεψυγμένα προϊόντα, όπως τα φασολάκια, είναι εξίσου καλά ή ελαφρώς λιγότερο θρεπτικά από ό,τι τα φρέσκα.
Νόστιμα και θρεπτικά
Τα φρέσκα φασολάκια αποτελούν πλούσια πηγή βιταμίνης Κ, η οποία συμμετέχει στη διατήρηση της υγείας των οστών. Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι 1 φλιτζάνι από μαγειρεμένα πράσινα φασολάκια παρέχει περίπου το 17% των ημερήσιων αναγκών σε βιταμίνη Κ, 16% - 20% σε διαιτητικές ίνες, 16% σε μαγγάνιο, 13% σε βιταμίνη C, 10% σε φυλλικό οξύ, 10% σε σίδηρο για τους άντρες και 4,5% για τις γυναίκες, 9% σε βιταμίνη Β2 (ριβοφλαβίνη), 7,5% σε βιταμίνη Β1 (θειαμίνη), 6% σε μαγνήσιο και ασβέστιο και 4% - 5% σε φωσφόρο, στις βιταμίνες Β3 (νιασίνη), Β6 (πυριδοξίνη), Α και σε κάλιο.

Γνωριμία με ένα φυτό: Γλυκός και ντελικάτος αρακάς



του ΗΛΙΑ ΚΑΝΤΑΡΟΥ, ΟΙΚΟ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ 

Προέρχεται από τη λέξη άρακοςτης αρχαίας ελληνικής, πιθανότατα δάνειο ανατολικής προέλευσης. Παρότι είναι όσπριο, πωλείται ως λαχανικό. Αποτελεί διαχρονική διατροφική συνήθεια και είναι από τα ελάχιστα είδη οσπρίων που πωλείται και μαγειρεύεται ως φρέσκο λαχανικό. O γλυκός και ντελικάτος αρακάς (ή μπιζέλι) είναι μια πολύ καλή πηγή πρωτεϊνών και υδατανθράκων για τον οργανισμό. Περιέχει κάλιο, νάτριο, φώσφορο, καροτίνη, φυτικές ίνες καθώς και βιταμίνη C, θειαμίνη, σίδηρο, ασβέστιο και μαγνήσιο, αλλά έχει διπλάσιες θερμίδες σε σχέση με τα φασολάκια και τις μπάμιες.

Ανάλογα με την ποικιλία, καλλιεργείται για τα νωπά ή ξερά σπέρματά του και για τους τρυφερούς λοβούς του (γλυκομπίζελα ή γλυκόπισα). Είναι ετήσιο ποώδες φυτό (νάνο ή αναρριχώμενο), με ύψος που μπορεί να φτάσει και τα δύο μέτρα. Τα άνθη του είναι λευκά (σε αντίθεση με το κτηνοτροφικό μπιζέλι, τα άνθη του οποίου είναι πορφυρά) και ο λοβός του έχει σχήμα, μέγεθος και χρώμα που διαφέρουν ανάλογα με την ποικιλία. Το ίδιο ισχύει για το μέγεθος και τον αριθμό των σπόρων (από 4 έως 10) που περιέχουν οι λοβοί. Λόγω του ότι είναι μια μετρίως επιβαρυμένη καλλιέργεια από τη χρήση φυτοφαρμάκων, βρίσκουμε στην αγορά, πέρα από τον συμβατικό, και βιολογικό· νωπό, κατεψυγμένο ή και ξερό.
Φρέσκα μπιζέλια
Οταν επιλέγουμε φρέσκο αρακά, οφείλουμε να προσέχουμε ώστε τα σπέρματά του να είναι τρυφερά και να έχουν γλυκιά και όχι αμυλώδη γεύση, οι δε λοβοί του να μην έχουν στίγματα ή μούχλες. Ποτέ δεν θα πρέπει να προμηθευόμαστε τον φρέσκο αρακά καθαρισμένο, για να μη χάσει τα φυσικά συστατικά του. Θα πρέπει επίσης να γνωρίζουμε ότι η στιγμή συλλογής του παίζει καθοριστικό ρόλο στην ποιότητά του. Υπάρχει μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή κατά την οποία τα ζάχαρα και η τρυφεράδα των σπερμάτων είναι ιδανικά. Ετσι, εάν συλλεχθεί νωρίτερα, ο παραγωγός χάνει σε βάρος (μια και τα σπέρματα δεν έχουν αναπτυχθεί ικανοποιητικά), ενώ, εάν συλλεχθεί με καθυστέρηση και έχει προχωρήσει η ωρίμαση, τότε έχει μειωμένα σάκχαρα και αυξάνεται η περιεκτικότητά του σε άμυλο και άλλους πολυσακχαρίτες. Οσο για την τρυφεράδα των σπερμάτων, αυτή μειώνεται λόγω της μεταφοράς ασβεστίου από το φυτό στο περίβλημά τους. Από την άλλη, οι ποικιλίες των γλυκομπίζελων (των οποίων καταναλώνονται και οι λοβοί) θα πρέπει να συγκομίζονται όταν τα σπέρματα δεν έχουν φτάσει ακόμα στην πλήρη ανάπτυξή τους, έτσι ώστε οι λοβοί να είναι τρυφεροί, γλυκοί και βρώσιμοι.
Πώς συντηρείται
Ολες οι ποικιλίες φρέσκου αρακά θα πρέπει να φυλάσσονται στο ψυγείο, καθώς η ζέστη προκαλεί αλλοιώσεις στα σάκχαρά του. Ωστόσο, αν αυτό είναι αδύνατο, τότε πρέπει να φυλάσσεται σε σακουλάκια με τρύπες έως ότου μαγειρευτεί. Σε κάθε περίπτωση, οι λοβοί θα πρέπει να διατηρούνται μαζί με τα σπέρματα, γιατί διαφορετικά χάνουν άμεσα αρκετά από τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους. Σε πιο επαγγελματικά ψυγεία και σε θερμοκρασίες μεταξύ 4 και 6° C και με αρκετά υψηλή υγρασία (90% - 95%) μπορεί να διατηρηθεί το πολύ για 10 - 15 ημέρες. Μετά αρχίζει και σκληραίνει και χάνει τα χαρακτηριστικά της γεύσης του. Εάν θέλουμε να διατηρήσουμε τον αρακά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, υπάρχουν δύο λύσεις: η κατάψυξη ή η οικιακή κονσερβοποίηση.
Με την κατάψυξη μπορούμε να διατηρήσουμε τα περισσότερα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του φρέσκου αρακά, χωρίς παράλληλα να χάσουμε μεγάλο μέρος από τα θρεπτικά συστατικά του. Παίρνουμε φρέσκους και τρυφερούς σπόρους αρακά, τους ζεματάμε σε βραστό νερό για περίπου ένα λεπτό και, αφού τους σκουπίσουμε αμέσως, τους βάζουμε σε δίσκους στην κατάψυξη για περίπου μία ώρα. Μετά βγάζουμε τον αρακά και τον τοποθετούμε σε σακουλάκια για την τελική του συντήρηση. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να διατηρηθεί για αρκετούς μήνες, χωρίς σημαντικές απώλειες στην ποιότητά του.
Εναλλακτικά, μπορούμε να κάνουμε «οικιακή κονσερβοποίηση». Παίρνουμε Αφρέσκους και τρυφερούς σπόρους αρακά και, αφού τους πλύνουμε καλά, τους ζεματάμε σε βραστό νερό για 3 - 5 λεπτά. Αμέσως γεμίζουμε τα βάζα που έχουμε βράσει νωρίτερα, βάζοντας και μία κουταλιά του γλυκού αλάτι στο καθένα. Αφού συμπληρώσουμε με καυτό νερό έως μισό πόντο από το χείλος τους, κλείνουμε τα ζεστά ακόμα βάζα με τα καπάκια τους και τα βάζουμε σε ένα συρμάτινο καλάθι το οποίο και τοποθετούμε σε ανάλογου μεγέθους κατσαρόλα (π.χ. χύτρα ταχύτητας) γεμάτη με βραστό νερό. Το συρμάτινο καλάθι είναι απαραίτητο, ειδάλλως τα βάζα, ακουμπώντας στο πάτο της κατσαρόλας, υπάρχει πιθανότητα να σπάσουν. Τα αφήνουμε να βράσουν για περίπου μία ώρα. Μετά τα σφίγγουμε καλά και τα αφήνουμε να κρυώσουν. Οι κονσέρβες μας είναι έτοιμες για αποθήκευση. Προσοχή, όταν ανοίγουμε τις κονσέρβες, θα πρέπει πάντα να ελέγχουμε μήπως έχουν αλλοιωθεί.
Το κρυφό χαρτί των οσπρίων
Πλούσια πηγή αμινοξέων, βιταμινών, φυτικών ινών και ιχνοστοιχείων, o αρακάς είναι μια πολύ θρεπτική τροφή που ενίοτε (σε ξηρή μορφή) υποκαθιστά σε μεγάλο βαθμό και το κρέας, ιδίως αν συνδυαστεί με κάποιο δημητριακό. Τονώνει το νευρικό σύστημα, συμβάλλει στην πρόληψη καρδιοπαθειών και ορισμένων μορφών καρκίνου και ωφελεί το δέρμα μπλοκάροντας τις ελεύθερες ρίζες.

Γνωριμία με ένα φυτό: Ο προάγγελος της άνοιξης - Σπαράγγι Asparagus officinalis




Tου ΗΛΙΑ ΚΑΝΤΑΡΟΥ, ΟΙΚΟ Καθημερινής

Το σπαράγγι είναι ένα υδατώδες λαχανικό με λεπτό άρωμα και γεύση. Προικισμένο με εξαιρετικές ιδιότητες, το σπαράγγι, είτε ήμερο είτε άγριο, ήταν από τα αγαπημένα εδέσματα των αρχαίων Ελλήνων, των Ρωμαίων αλλά και των Αιγυπτίων. Το Αsparagus officinalis, όπως είναι η επιστημονική του ονομασία, είναι ένα πολυετές θαμνώδες φυτό που καλλιεργείται για τους νόστιμους και τρυφερούς βλαστούς του. Στην αρχαία Ελλάδα πρωτοκαλλιεργήθηκε περίπου το 2000 π.Χ., αν και με το πέρασμα των ετών ατόνησε η παραγωγή του. Στα νεότερα χρόνια άρχισε να επανακάμπτει στη χώρα μας από το 1961 (πειραματικά στην αρχή), φτάνοντας σήμερα στο σημείο η Ελλάδα να διαθέτει περίπου 45.000 στρέμματα, με μέση ετήσια παραγωγή τους 25.000 τόνους.
Στην 5η θέση των εξαγωγών
Τα κυριότερα εγχώρια κέντρα παραγωγής βρίσκονται στην Πέλλα (Γαλατάδες και Γιαννιτσά). Σήμερα, η περιοχή αυτή θεωρείται το κέντρο της παραγωγής σπαραγγιών στην ελληνική ύπαιθρο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υστερούν οι υπόλοιπες καλλιέργειες στην Καβάλα, την Ημαθία, την Εδεσσα, την Ορεστιάδα και την Ξάνθη.
Η Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), κατατάσσεται παγκοσμίως στην 5η θέση στις εξαγωγές σπαραγγιού, με τον κύριο όγκο να διοχετεύεται στις ευρωπαϊκές αγορές (Γερμανία, Ισπανία, Γαλλία, Ολλανδία, Ιταλία και Μ. Βρετανία). Απ' ό,τι φαίνεται, όμως, τα επόμενα χρόνια οι σπαραγγοπαραγωγοί θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα, ένεκα του ότι χώρες όπως η Ισπανία, η Γαλλία και η Γερμανία αυξάνουν με γοργό ρυθμό τις καλλιεργούμενες εκτάσεις τους.
Τα διάφορα είδη
Με προέλευση μάλλον από τη Μεσοποταμία, απ' όπου και διαμέσου της χώρας μας εξαπλώθηκε στην υπόλοιπη Ευρώπη, το λαχανικό αυτό έχει πια περισσότερα από 240 είδη, εκ. των οποίων μερικές δεκάδες συναντάμε και στην Ελλάδα, και μάλιστα σε αυτοφυή μορφή. Είναι λαχανικό που ευδοκιμεί σε αμμουδερά, βαθιά εδάφη με καλό αερισμό και στράγγιση. Εχει ρίζες μακριές, σαρκώδεις και κυλινδρικές. Από τους οφθαλμούς αυτού του υπόγειου τμήματος (ριζώματος) κάθε άνοιξη αναπτύσσονται τρυφεροί σαρκώδεις βλαστοί που με την πάροδο του χρόνου βγαίνουν από το έδαφος και εξελίσσονται σε μακριούς και ξυλώδεις. Ανάλογα με το χρώμα τους, τα διακρίνουμε σε άσπρα, ιώδη και πράσινα.
Τα λευκά, που δεν έρχονται σε επαφή με το φως του ήλιου, αφού καθημερινά καλύπτονται με νέο στρώμα από χώμα, είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στην ξένη αγορά, γιατί είναι σαρκώδη και έχουν λεπτή γεύση. Τα ιώδη σπαράγγια, που δέχονται για λίγες ώρες την επίδραση του ήλιου, έχουν γεύση πιο φρουτώδη, συγκρινόμενη με εκείνη των λευκών. Τα πράσινα σπαράγγια, από την άλλη, είναι ιδιαίτερα αρωματικά και περισσότερο τρυφερά από τα υπόλοιπα. Αναπτύσσονται στην ύπαιθρο και οφείλουν το πράσινο χρώμα τους στην επίδραση του ήλιου και στη χλωροφύλλη. Στην αγορά τα βρίσκουμε από τις αρχές Μαρτίου μέχρι και τον Ιούνιο. Η καλλιέργεια σπαραγγιών θεωρείται μετρίως επιβαρυμένη όσον αφορά τις επεμβάσεις φυτοπροστασίας. Εδώ αξίζει να αναφέρουμε ότι σχεδόν στο σύνολό τους οι εξαγώγιμες ποσότητες είναι πιστοποιημένες με το σύστημα της ολοκληρωμένης διαχείρισης. Με τον βιολογικό τρόπο παραγωγής καλλιεργούνται κάποιες μικρές εκτάσεις, των οποίων η παραγωγή, σχεδόν στο σύνολό της, εξάγεται και αυτή.
Τι να προσέχουμε
Οταν αγοράζουμε σπαράγγια, πρέπει να προσέχουμε πάντοτε να είναι οι μίσχοι τους τρυφεροί, να έχουν το ίδιο μέγεθος και να σπάνε εύκολα, ενώ η κορυφή τους να έχει ζωηρό χρώμα, να είναι συμπαγής και χωρίς στίγματα. Εάν τα σπαράγγια είναι μαλακά και κιτρινισμένα, δεν τα αγοράζουμε! Οταν είναι φρέσκα, μπορούμε να τα διατηρήσουμε στο ψυγείο, μέχρι και 3 ημέρες, αφού τα έχουμε βάλει σε διάτρητο πλαστικό σάκο ή τυλιγμένα σε μια υγρή πετσέτα. Στην κατάψυξη, πάλι, μπορούμε να τα διατηρήσουμε αρκετούς μήνες, αφού όμως προηγουμένως τα έχουμε ζεματίσει. Αν πάλι πρόκειται για σπαράγγια κονσέρβας, αφού τα βγάλουμε προσεκτικά από τη συσκευασία, τα ξεπλένουμε με άφθονο τρεχούμενο νερό και τα στραγγίζουμε πάνω σε μια υφασμάτινη πετσέτα. Στη συνέχεια, τα κόβουμε και τα χρησιμοποιούμε ανάλογα με τη συνταγή μας.
Εξαιρετικές ιδιότητες
Το σπαράγγι ως τρόφιμο είναι προικισμένο με εξαιρετικές ιδιότητες. Εχει ελάχιστη περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και θερμίδες, είναι διαιτητικό (μόλις 26 θερμίδες τα 100 γραμμάρια) και θεωρείται από τις σπουδαιότερες τροφές για φαρμακευτικούς σκοπούς λόγω μιας διουρητικής ουσίας, της ασπαραγγίνης. Επίσης, περιέχει σε μεγάλο ποσοστό νερό, μεταλλικά στοιχεία και αρκετές βιταμίνες όπως Β, C, και Ε, μαγνήσιο, κάλιο, ασβέστιο και άλλα στοιχεία. Στην παραδοσιακή ιατρική χρησιμοποιείται ακομα για τον πονόδοντο, την καρδιοπάθεια, τα τσιμπήματα των εντόμων κ.λπ. Ερευνες έχουν αποδείξει, επιπρόσθετα, ότι το άγριο σπαράγγι μειώνει την πίεση του αίματος και τους καρδιακούς παλμούς.

Νίγηρας: Ιδού το έγκλημα

Μέσα σε σαράντα χρόνια η AREVA εταιρεία-«σωτήρας» του Νίγηρα, χρησιμοποίησε 270 δισ. λίτρα νερού για την εξόρυξη ουρανίου, μολύνοντας και αποστραγγίζοντας τον υδροφόρο ορίζοντα, που θα χρειαστεί εκατομμύρια χρόνια για να επανέλθει.
Το κείμενο που ακολουθεί είναι αποτέλεσμα των στοιχείων που συγκέντρωσε η τελευταία αποστολή της Greenpeace. Σε μια χώρα που δεν της έφτανε ότι κατατάσσεται τελευταία στον δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης του ΟΗΕ, με παιδιά που το βάρος σε ποσοστό πλέον του 40% είναι κάτω από το κανονικό, ήρθε και ο «πυρηνικός θεός», ο γαλλικός γίγαντας AREVA, να δώσει ακόμα ένα ισχυρό χτύπημα στο πρόσωπο του Νίγηρα. Ο Δημήτρης Ιμπραήμ, από το ελληνικό γραφείο της οργάνωσης, λέει:
«Οι συγκεντρώσεις ουρανίου και άλλων ραδιενεργών στοιχείων στα δείγματα χώματος που ελήφθησαν από περιοχή κοντά σε υπόγειο ορυχείο βρέθηκαν να είναι 100 φορές υψηλότερες απ' ό,τι τα φυσιολογικά επίπεδα και υψηλότερες από τα διεθνώς αποδεκτά όρια». Αφιερωμένη στην κατάσταση στον Νίγηρα η έτσι κι αλλιώς κατεστημένη Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, αναδεικνύει την ξεφτίλα τού υπό κατάρρευση «πολιτισμένου κόσμου».
Η AREVA, εξηγεί ο Δημήτρης Ιμπραήμ, εγκαταστάθηκε στον Νίγηρα πριν από περίπου 40 χρόνια, δημιουργώντας αυτό που προβαλλόταν τότε ως η οικονομική διάσωση μιας ολόκληρης χώρας. Ωστόσο, οι δραστηριότητες της AREVA αποδείχθηκαν περιβαλλοντικά και οικονομικά καταστροφικές. Τεράστια σύννεφα σκόνης, τα οποία προκαλούνται από τις εκρήξεις και τις εκσκαφές στα ορυχεία, βουνά από βιομηχανικά απόβλητα, τοξικές λάσπες που σχηματίζουν βουνά εκτεθειμένα στους δρόμους, υπερεκμετάλλευση των λιγοστών υδατικών αποθεμάτων της χώρας είναι στοιχεία που συνθέτουν την εικόνα που επικρατεί εξαιτίας της εταιρείας. Η εξαθλίωση είναι τέτοια που με τα ραδιενεργά υλικά οι ντόπιοι χτίζουν τα σπίτια τους! Απ' την άλλη τα νοσοκομεία της περιοχής που ελέγχονται από την εταιρεία ισχυρίζονται ότι δεν έχει παρουσιαστεί ούτε ένα περιστατικό καρκίνου που να συνδέεται με την εξορυκτική της δραστηριότητα τις τελευταίες 4 δεκαετίες. Αυτό που δεν λένε είναι ότι τα νοσοκομεία δεν απασχολούν γιατρούς που ειδικεύονται στην εργασιακή απασχόληση της περιοχής, κάνοντας έτσι αδύνατη τη διάγνωση ασθενειών που σχετίζονται με την εξόρυξη.
Συγκεκριμένα ισχύει:
**Στα 4 από τα 5 δείγματα νερού που συνέλεξε η Greenpeace στην περιοχή Arlit, οι συγκεντρώσεις ουρανίου ήταν πάνω από τα αποδεκτά όρια που έχει θέσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για το πόσιμο νερό. Τα ιστορικά στοιχεία δείχνουν σταδιακή αύξηση στη συγκέντρωση ουρανίου τα τελευταία 20 χρόνια, που καταδεικνύουν την επίδραση των εξορυκτικών διαδικασιών.
**Μία μέτρηση για ραδόνιο, που πραγματοποιήθηκε στο αστυνομικό τμήμα της Akokan, έδειξε ότι η συγκέντρωση ραδόνιου στον αέρα ήταν 3 με 7 φορές πάνω από τα φυσιολογικά όρια.
**Αναλύσεις σε μικροσωματίδια σκόνης έδειξαν αυξημένη συγκέντρωση ραδιενέργειας, 2 με 3 φορές υψηλότερη σε σχέση με χοντρή σκόνη. Τα μικροσωματίδια που μεταφέρονται εύκολα με τη σκόνη μπορούν να περάσουν στο ανθρώπινο σώμα με την εισπνοή ή και την κατάποση.
**Στους δρόμους του Akokan, τα επίπεδα της ακτινοβολίας βρέθηκαν να είναι σχεδόν 500 φορές πάνω από το φυσιολογικό όριο. Αυτό σημαίνει ότι ένας άνθρωπος που βρίσκεται σε αυτά τα σημεία για λιγότερο από μία ώρα την ημέρα θα εκτίθεται σε μεγαλύτερη δόση από ό,τι η μέγιστη επιτρεπόμενη ετήσια δόση ακτινοβολίας.
**Αν και η AREVA ισχυρίζεται ότι πλέον δεν διαφεύγουν ραδιενεργά υλικά από τα ορυχεία, η Greenpeace βρήκε αρκετά κομμάτια από ραδιενεργά μέταλλα στην τοπική αγορά του Arlit, με τη δόση ακτινοβολίας να φτάνει έως και 50 φορές περισσότερο από τα φυσιολογικά επίπεδα. Από αυτά χτίζουν τους οικισμούς.
Η κυβερνητική υπηρεσία που είναι επιφορτισμένη με τον έλεγχο της δραστηριότητας της AREVA, είναι υποαπασχολούμενη και υποχρηματοδοτούμενη. Επί χρόνια μη κυβερνητικές οργανώσεις και διεθνείς υπηρεσίες έχουν επιχειρήσει να ελέγξουν και να αξιολογήσουν τα επίπεδα ραδιενέργειας στον Νίγηρα. Ωστόσο, ποτέ μέχρι σήμερα δεν έχει πραγματοποιηθεί μια ολοκληρωμένη και ανεξάρτητη έρευνα.
Η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας απαιτεί καύσιμο που προέρχεται από την καταστροφική δραστηριότητα της εξόρυξης ουρανίου.
Για χιλιάδες χρόνια οι περιοχές όπου εξορύσσεται αυτό το υλικό θα έχουν υποθηκευμένο μέλλον, που περνά από την κόλαση. *

Αρκούδα θύμα θανατηφόρου τροχαίου στην Εγνατία Οδό


Το ΙΧ υπέστη μεγάλες υλικές ζημιές, ενώ η οδηγός, σοκαρισμένη από το ατύχημα, μεταφέρθηκε ελαφρά τραυματισμένη στο Νοσοκομείο Καστοριάς
Την ανεπάρκεια της περίφραξης της Εγνατίας Οδού να προφυλάξει την άγρια πανίδα επιβεβαίωσε για μια ακόμη φορά το τροχαίο ατύχημα με θύμα αρκούδα που σημειώθηκε στον κάθετο άξονα Σιάτιστας Κρυσταλλοπηγής. Το ατύχημα έγινε το βράδυ του Σαββάτου, στο 21ο χιλιόμετρο Καστοριάς - Νεάπολης, στο ρεύμα προς Νεάπολη.
Όπως δείχνουν τα στοιχεία της αυτοψίας, το άτυχο ζώο κατέβαινε από το όρος Άσκιο με κατεύθυνση προς το όρος Βόιο και διέσχισε κάθετα το οδόστρωμα, με αποτέλεσμα να παρασυρθεί από διερχόμενο αυτοκίνητο για περίπου 50 μέτρα.
Το θύμα ήταν ένα μεγαλόσωμο νεαρό αρσενικό ζώο, ηλικίας έξι ετών και βάρους 220 κιλών, που κατέληξε ακαριαία από τραύματα που προκλήθηκαν στο κεφάλι και το πίσω δεξί πόδι κατά τη σφοδρή σύγκρουση με το αυτοκίνητο.
Το ΙΧ υπέστη μεγάλες υλικές ζημιές, ενώ η οδηγός, σοκαρισμένη από το ατύχημα, μεταφέρθηκε ελαφρά τραυματισμένη στο Νοσοκομείο Καστοριάς και χωρίς να διατρέχει κίνδυνο. Πρόκειται για το 29ο θανατηφόρο τροχαίο ατύχημα με αρκούδα στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας από το 1996 μέχρι σήμερα.
Μάλιστα, το σημείο θανάτου του ζώου βρίσκεται και πάλι στον κάθετο άξονα, στον οποίο σημειώθηκαν τα περισσότερα από τα τροχαία ατυχήματα των προηγούμενων ετών.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες του Αρκτούρου, το περιστατικό αποδεικνύει ότι ούτε η περίφραξη στον κεντρικό άξονα της Εγνατίας Οδού ολοκληρώθηκε σύμφωνα με τις προδιαγραφές που οι περιβαλλοντικές οργανώσεις επανειλημμένα έχαν προτείνει στις αρμόδιες αρχές, ενώ η κατασκευή διαβάσεων πανίδας και προστατευτικού φράχτη σε κρίσιμες καθέτους της Εγνατίας, που αποτελούν περάσματα της καφέ αρκούδας, δεν έχει καν δρομολογηθεί.
Ο Αρκτούρος υποβάλλει δημόσια για άλλη μια φορά έκκληση στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής καθώς την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας για άμεση υλοποίηση των προτεινόμενων έργων προστασίας των καθέτων της Εγνατίας Οδού οδικών αξόνων.
 
Πηγή: Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ

ΙΑΠΩΝΙΑ Η ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΤΟ ΦΟΥΚΟΥΣΙΜΑ ΜΕΤΡΗΘΗΚΕ 10 ΕΚΑΤ. ΦΟΡΕΣ ΠΑΝΩ ΤΟΥ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ, ΕΝΩ ΣΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ... Δεν αποκλείουν πυρηνικό όλεθρο

Νέο επεισόδιο στο θρίλερ της πυρηνικής κρίσης στη Φουκουσίμα, με την ανίχνευση ακραία υψηλών επιπέδων ραδιενέργειας στον αντιδραστήρα 2, μια συγγνώμη που ακολούθησε την ανακοίνωση για λανθασμένη ανάγνωση των ενδείξεων..., αναμφισβήτητη νέα αύξηση του ραδιενεργού ιωδίου στο θαλασσινό νερό κοντά στον πυρηνικό σταθμό και τη διαπίστωση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) ότι είναι μακρύς ο δρόμος προς την εκτόνωση.
Ο ιαπωνικός λαός, αντιμέτωπος με τη σκληρή πραγματικότητα της χώρας του. Οπως προειδοποίησε η ίδια η κυβέρνηση δεν μπορεί να αποκλειστεί ο κίνδυνος πυρηνικής καταστροφής (φωτ. Ass. Press, Reuters) Ο ιαπωνικός λαός, αντιμέτωπος με τη σκληρή πραγματικότητα της χώρας του. Οπως προειδοποίησε η ίδια η κυβέρνηση δεν μπορεί να αποκλειστεί ο κίνδυνος πυρηνικής καταστροφής (φωτ. Ass. Press, Reuters) Το προσωπικό που επιχειρεί στο πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα διέκοψε αμέσως χθες τις προσπάθειες άντλησης ύδατος και απομακρύνθηκε από τις εγκαταστάσεις όταν μετρήθηκαν επίπεδα ραδιενέργειας 10 εκατομμύρια φορές υψηλότερα από το φυσιολογικό, στο σύστημα ψύξης του αντιδραστήρα 2. Το πρόβλημα εντοπίστηκε σε δείγματα νερού στο χώρο όπου βρίσκεται ο στρόβιλος, πίσω από τον αντιδραστήρα, όπως δήλωσε εκπρόσωπος της διαχειρίστριας εταιρείας Tepco. Υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας, τετραπλάσια από τα επίπεδα ασφαλείας, ανιχνεύτηκαν όμως και στον αέρα στην περιοχή του ίδιου αντιδραστήρα.
Πεντακόσιοι τεχνικοί εργάζονται νυχθημερόν στο σταθμό της Φουκουσίμα για να επιτύχουν ψύξη των αντιδραστήρων και αποφυγή μεγαλύτερης κλίμακας πυρηνικής κσταστροφής. Την Πέμπτη τρία άτομα μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο αφού ήρθαν σε επαφή με νερό 10 χιλιάδες φορές πιο ραδιενεργό από εκείνο που υπό κανονικές συνθήκες βρίσκεται σε έναν αντιδραστήρα.
Χθες, επίσημη «συγγνώμη» ήρθε ώρες αργότερα, αφού ο σταθμός είχε εκκενωθεί, με τη διευκρίνιση ότι η μέτρηση ήταν τόσο υψηλή ώστε ο υπεύθυνος απομακρύνθηκε και σήμανε συναγερμό προτού επιχειρηθεί μια επαλήθευση των ενδείξεων. «Η μέτρηση αυτή δεν είναι αξιόπιστη», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Tepco, Τακάσι Κουρίτα. «Ζητάμε συγγνώμη», είπε και πρόσθεσε ότι ελήφθησαν νέα δείγματα.
Στην ακτή, ακριβώς στην περιοχή του εργοστασίου, το ραδιενεργό ιώδιο έφτασε σε επίπεδο 1.850 φορές υψηλότερο από το κανονικό, σε σχέση με 1.250 φορές υψηλότερο που ήταν το Σάββατο, όπως ανακοίνωσε η Ιαπωνική Υπηρεσία Πυρηνικής και Βιομηχανικής Ασφάλειας.
Εν τω μεταξύ, συνεχίζεται η κουβέντα για την ασφάλεια του σταθμού καθώς και τις προειδοποιήσεις που είχαν τυχόν προηγηθεί του ατυχήματος. Σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο Kyodo, σεισμολόγος αποκάλυψε ότι είχε προειδοποιήσει προ διετίας την εταιρεία Tepco πως ένα μεγάλο τσουνάμι θα μπορούσε να προκαλέσει μεγάλες καταστροφές στις μονάδες της Φουκουσίμα, αλλά «αγνοήθηκε». Η εταιρεία όμως επέμεινε πως ο σχεδιασμός της για την αντιμετώπιση σεισμών ήταν επαρκής.
Βλέπουν βάθος... μηνών
Το Τόκιο προειδοποίησε χθες ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί ο κίνδυνος πυρηνικής καταστροφής. Εκπρόσωπος της κυβέρνησης παραδέχθηκε πως οι επιχειρήσεις στις πυρηνικές εγκαταστάσεις είναι ιδιαίτερα επίπονες και η απουσία προόδου είναι απογοητευτική απέναντι στη χειρότερη καταστροφή που βιώνει η χώρα μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Επιβεβαιωτική της μεγάλης απειλής ήταν και η νέα ανακοίνωση της ΙΑΕΑ. Η Ιαπωνία έχει ακόμη μακρύ δρόμο μπροστά της για να επιλύσει την κρίση στο πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα, δήλωσε ο γενικός διευθυντής της Υπηρεσίας, Γιουκίγια Αμάνο. Οπως τόνισε, ο πυρηνικός συναγερμός μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες, ίσως και μήνες, ενώ μεγάλη είναι η ανησυχία για τις ράβδους του αναλωθέντος πυρηνικού καυσίμου που είναι τοποθετημένες στις ανοικτές δεξαμενές ψύξης, ψηλά στα κτήρια όπου στεγάζονται οι αντιδραστήρες.

Παγκόσμια ημέρα νερού: Το νερό νεράκι λένε τέσσερις στους δέκα ανθρώπους

Υπολογίζεται πως σήμερα οι 4 στους 10 κατοίκους της Γης (2,8 δισεκατομμύρια) αντιμετωπίζουν καθημερινά δυσεπίλυτα προβλήματα διαθεσιμότητας και ποιότητας νερού, την ίδια ώρα που οι διάφορες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής περιορίζουν τα αποθέματα των υδάτινων πόρων.
Μολονότι, δε, έχουν υιοθετηθεί ποικίλες πολιτικές για την εξοικονόμηση και την ποιοτική αναβάθμιση των υδάτινων πόρων, η κατάσταση, που καταγράφεται, παραμένει ζοφερή με το καθαρό νερό να εξελίσσεται σε είδος πολυτελείας και να προβλέπεται να καταστεί ακόμη σπανιότερο λόγω της κλιματικής αλλαγής, ιδιαίτερα σε ευάλωτες περιοχές όπως η μεσογειακή λεκάνη.
Αυτός είναι ο λόγος που ο ΟΗΕ καθιέρωσε την 22η Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα του Νερού.
Σε ότι αφορά την χώρα μας, το βασικό πρόβλημα με το νερό αφορά την έλλειψη διαχειριστικών πρακτικών και την υπερκατανάλωση η οποία οφείλεται στην ανυπαρξία ορθολογικής χρήσης. Εκτιμάται πως η μέση ημερήσια κατανάλωση νερού ανά άτομο ανέρχεται στα 1.451, όταν με την χρήση αποτελεσματικών πρακτικών και την αλλαγή τεχνολογιών μέσα στις κατοικίες θα μπορούσε να μειωθεί στα 501.
Ο μεγάλος όγκος της κατανάλωσης στην Ελλάδα προέρχεται, βέβαια, από τη γεωργία (απορροφά το 80% του συνόλου), και τις υδροβόρες καλλιέργειες της. Επίσης, ο τουρισμός, χαρακτηρίζεται από μη βιώσιμες και ορθές πρακτικές, γεγονός που επιβαρύνει περισσότερο ήδη ευάλωτες περιοχές, όπως τα νησιά, που υποφέρουν από περιορισμένη διαθεσιμότητα υδατικών πόρων. Οι απώλειες, λόγω της παλαιότητας των δικτύων ανέρχονται έως και το 50% !
Οι κλιματικές αλλαγές με την αυξανόμενη ξηρασία και η πίεση που ασκείται στους υδατικούς πόρους δημιουργούν αυξημένες προκλήσεις στην ανάπτυξη και χρήση εναλλακτικών πόρων. Ως μη συμβατικοί υδατικοί πόροι αναφέρονται συνήθως το αφαλατωμένο νερό, οι εκροές των επεξεργασμένων αστικών υγρών αποβλήτων, τα υφάλμυρα νερά και τα νερά στράγγισης. Στη χρήση αυτών των πόρων θεωρείται αναγκαίο να προσφύγουμε προκειμένου να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι επαπειλούμενες ξηρασίες.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕΑ

Σβήνει τα φώτα ο πλανήτης για την κλιματική αλλαγή

 Για τρίτη συνεχόμενη φορά φέτος, η Ελλάδα δηλώνει το «παρών» στην «Ωρα της Γης». Στο πλαίσιο της μάχης ενάντια στην περιβαλ-λοντική αλλαγή είχαν βρεθεί στο σκοτάδι για συμβολικούς λόγους αρκετά μνημε

Η αντίστροφη μέτρηση για το μεγαλύτερο συμμετοχικό γεγονός στον πλανήτη έχει ήδη ξεκινήσει. Αύριο Σάββατο στις 20.30 το βράδυ εκατομμύρια πολίτες σε ολόκληρο τον κόσμο θα σβήσουν τα φώτα τους για μία ολόκληρη ώρα συμμετέχοντας στην προσπάθεια περιβαλλοντικής δράσης και αφύπνισης που σηματοδοτεί η Ωρα της Γης.

Ηδη το 1/2 των δήμων της χώρας έχει δηλώσει τη συμμετοχή του, ενώ περισσότεροι από 11.000 πολίτες έχουν δεσμευτεί μέσα από την ιστοσελίδα www.wwf.gr/earthhour. Παράλληλα, συμμετοχή έχουν δηλώσει το υπουργείο Περιβάλλοντος, το οποίο θα σβήσει τα φώτα στα 24 κτίρια των υπηρεσιών και των εποπτευόμενων φορέων του, στοχεύοντας στην ευαισθητοποίηση του κοινού, και τουλάχιστον 500 ιδιωτικές επιχειρήσεις. Είναι η τρίτη συνεχόμενη χρονιά που η Ελλάδα δηλώνει με αυτόν τον τρόπο το «παρών» στην εκστρατεία ενάντια στην παγκόσμια κλιματική αλλαγή, με αποκορύφωμα το 2009, οπότε οι Ελληνες συμμετείχαν με πρωτοφανή ενθουσιασμό. Τη χρονιά εκείνη, όπως και πέρυσι, τα φώτα τους είχαν κλείσει περίπου 1 εκατ. ελληνικά νοικοκυριά και, σύμφωνα με τη Δεσμευτική Αρχή Ηλεκτρικής Ενέργειας, είχαν εξοικονομηθεί 500 MW ενέργειας.
Στο σκοτάδι θα βρεθεί αύριο για μία ώρα ο πλανήτης. Στη φωτογραφία οι πυραμίδες της Αιγύπτου πριν και κατά της διάρκεια της εκστρατείας πέρσι
Στο σκοτάδι θα βρεθεί αύριο για μία ώρα ο πλανήτης. Στη φωτογραφία οι πυραμίδες της Αιγύπτου πριν και κατά της διάρκεια της εκστρατείας πέρσι
Οπως επισημαίνει ο κ. Γ. Βελλίδης, υπεύθυνος επικοινωνίας της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF, «φέτος προσπαθούμε να ξεπεράσουμε τον εαυτό μας. Στοχεύουμε σε προέκταση του θεσμού ζητώντας από τους πολίτες να δεσμευτούν ότι μετά τη μία συμβολική ώρα στο σκοτάδι θα επιλέξουν μια δραστηριότητα εξοικονόμησης ενέργειας που θα την υιοθετήσουν ολόκληρη τη χρονιά, όπως τρόπους μετακίνησης φιλικούς προς το περιβάλλον».
Ο ίδιος εξηγεί ότι «η συμμετοχή αναμένεται να είναι αυξημένη, καθώς αρκετοί είναι εκείνοι που σβήνουν τα φώτα τους την επίμαχη ώρα χωρίς να το έχουν δηλώσει από μέρες. Επίσης η τελική αποτίμηση δεν γίνεται αποκλειστικά με βάση το πόση ενέργεια εξοικονομήθηκε, καθώς στόχος μας είναι η ευαισθητοποίηση και ο συντονισμός».
Σύμφωνα με την οργάνωση, όσοι επιθυμούν να δηλώσουν συμμετοχή στην Ωρα της Γης έστω και την τελευταία στιγμή μπορούν να εγγραφούν στο www.wwf.gr/earthhour και να παροτρύνουν φίλους και γνωστούς να σβήσουν τα φώτα αύριο βράδυ.
Η πράσινη εκστρατεία σε αριθμούς
  • 128 Δήμοι της χώρας έχουν μέχρι στιγμής δηλώσει συμμετοχή στην Ώρα της Γης.
  • 500 επιχειρήσεις θα σβήσουν τα φώ-τα τους αύριο στις 20.30 το βράδυ.
  • 1 εκατομμύριο ελληνικά νοικοκυριά συμμετείχαν το 2010 στην ώρα της Γης.
  • 500 ΜW ενέργειας εξοικονομήθηκαν το 2009, δηλαδή εκλύθηκαν 500 τόνοι CO2 λιγότεροι στο περιβάλλον.
  • Οι εκπομπές αερίων που εξοικονομήθηκαν το 2009 αντιστοιχούσαν στην απόσυρση από την κυκλοφορία 36.509 οχημάτων για μία ώρα.
  • Στην εκστρατεία του 2009, οι εκπομπές αερίων που εξοικονομήθηκαν ήταν σαν να έσβησαν 8.333.333 συμβατικοί λαμπτήρες για μία ώρα.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΡΟΒΒΑ, Εφημερίδα ΕΘΝΟΣ

Η βιομηχανική δραστηριότητα νεκρώνει τη λιμνοθάλασσα

Η λιμνοθάλασσα Κοτυχίου συνορεύει με το δάσος της Στροφυλιάς και έχει χαρακτηριστεί Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Κοτυχίου ? Στροφυλιάς. Ωστόσο, απειλείται με σταδιακή εξαφάνιση.

Ασφυκτικές πιέσεις δέχεται η λιμνοθάλασσα Κοτυχίου του νομού Ηλείας, καθώς βιομηχανίες επεξεργασίας νωπών προϊόντων (φρούτων, λαχανικών, τουρσιών) και παραγωγής τυροκομικών και ελαιοκομικών προϊόντων την «πνίγουν» με τα απόβλητά τους.

Η λιμνοθάλασσα Κοτυχίου συνορεύει με το δάσος της Στροφυλιάς και έχει χαρακτηριστεί Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Κοτυχίου? Στροφυλιάς. Ωστόσο, απειλείται με σταδιακή εξαφάνιση.
Την ίδια ώρα, με την εισροή των γλυκών νερών, λόγω του φράγματος του Πηνειού, δέχεται μεγάλο ρυπαντικό φορτίο αγροχημικών στραγγισμάτων, ενώ μολύνεται και από τα λύματα των γειτονικών οικισμών Βουπρασίας και Κουρτεσίου όπου δεν υπάρχει αποχετευτικό δίκτυο και δίκτυο βιολογικού καθαρισμού. Επίσης βυτιοφόρα αδειάζουν βοθρολύματα σε παρακείμενα κανάλια της λιμνοθάλασσας, γεγονός το οποίο είναι γνωστό στην περιοχή.
Η αμμολωρίδα που χωρίζει τη θάλασσα από τη λιμνοθάλασσα εξαφανίζεται, με αποτέλεσμα τα δύο μέρη να επικοινωνούν και να διαταράσσεται η σχέση αλμυρού  και γλυκού νερού στον υγροβιότοπο.
Η αμμολωρίδα που χωρίζει τη θάλασσα από τη λιμνοθάλασσα εξαφανίζεται, με αποτέλεσμα τα δύο μέρη να επικοινωνούν και να διαταράσσεται η σχέση αλμυρού
και γλυκού νερού στον υγροβιότοπο.
Τα τυροκομεία και τα ελαιοτριβεία της ευρύτερης περιοχής του Δήμου Ανδραβίδας ? Κυλλήνης απορρίπτουν υπερβολικές ποσότητες ανεπεξέργαστων αποβλήτων στον υγροβιότοπο. Πολλές φορές έχει παρατηρηθεί στη λιμνοθάλασσα το φαινόμενο των νεκρών ψαριών, σύμφωνα με τη Δημοσυνεταιριστική Ιχθυοτροφική Επιχείρηση Λεχαινών «Κοτύχι ΑΕ», που εκμεταλλεύεται τα αλιεύματα.
Η λιμνοθάλασσα Κοτυχίου και το γειτονικό δάσος Στροφυλιάς αποτελούν ενιαίο υγροτοπικό σύστημα έκτασης 136.644 στρεμμάτων και συνθέτουν μια περιοχή ιδιαίτερης οικολογικής αξίας. Στην περιοχή απαντώνται περίπου 60 είδη πτηνών, 5 είδη θηλαστικών και 7 είδη αμφίβιων ερπετών.
Απειλείται με εξαφάνιση
Παρά το γεγονός ότι το οικοσύστημα εντάσσεται στο νομικό καθεστώς προστασίας της διεθνούς Σύμβασης Ραμσάρ και του Δικτύου NATURA 2000 και έχει χαρακτηριστεί Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Κοτυχίου - Στροφυλιάς, απειλείται με σταδιακή εξαφάνιση.
«Σύμφωνα με μελέτη, η οποία πραγματοποιήθηκε από το Τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, τα νερά της λιμνοθάλασσας χαρακτηρίζονται χαμηλής ποιότητας», επισημαίνει ο πρώην δημοτικός σύμβουλος Λεχαινών και χημικός μηχανικός κ. Γεώργιος Μπακογιάννης και προσθέτει:
«Επίσης χαρακτηρίζεται ως ευτροφική, εξαιτίας των υψηλών συγκεντρώσεων θρεπτικών αλάτων, που οφείλονται στην εισροή σε αυτήν μεγάλων ποσοτήτων αγροχημικών στραγγισμάτων. Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία σε επιστημονική αναφορά της επισημαίνει την αλλοίωση ποιότητας των υδάτων, λόγω απορροής αγροχημικών, και παράλληλα αναφέρει ότι δεν υπάρχει σχέδιο διαχείρισης και συστηματικής παρακολούθησης. Η ρύπανση του γλυκού νερού, λόγω της στράγγισης των πέριξ αρδευτικών δικτύων, επιβεβαιώνεται με κοινή απόφαση των υπουργείων Περιβάλλοντος και Αγροτικής Ανάπτυξης (Αθήνα 25/7/2007 Α.Π. οικ. 131303). Συγκεκριμένα:
1. Νιτρικά ιόντα: Η εντατικής χρήση λιπασμάτων στη λεκάνη απορροής της λιμνοθάλασσας έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση στις τιμές των νιτρικών ιόντων.
2. Αμμωνιακά ιόντα: Το άζωτο απαντάται στο νερό με τη μορφή αμμωνιακών ιόντων, το οποίο προέρχεται από την εντατική χρήση λιπασμάτων.
3. Φωσφορικά ιόντα: Ο ολικός φωσφόρος σε υψηλές συγκεντρώσεις οδηγεί στο φαινόμενο του ευτροφισμού και μπορεί να θεωρηθεί πηγή ρύπανσης».
ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Το Κοτύχι είναι μία υφάλμυρη παραλιακή ρηχή (30-40 εκ.)λιμνοθάλασσα, που βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα βόρεια του ακρωτηρίου της Κυλλήνης.
8.000 στρέμματα είναι η έκταση που καλύπτει και είναι η μεγαλύτερη λιμνοθάλασσα στη δυτική Πελοπόννησο, μετά την αποξήρανση της λιμνοθάλασσας της Αγουλινίτσας.
60 είδη πτηνών, 5 είδη θηλαστικών και 7 είδη αμφίβιων ερπετών απαντώνται στην περιοχή.
Το σημαντικό οικοσύστημα λειτουργεί ως φυσικό ιχθυοτροφείο.
Τα παράλια Κοτυχίου αποτελούν σημαντικό τόπο αναπαραγωγής της θαλάσσιας χελώνας Καρέτα - καρέτα.
ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΗ Η ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΜΠΑΖΩΝ
H έκτασή της έχει συρρικνωθεί κατά 2.000 στρέμματα
Σήμερα η λιμνοθάλασσα Κοτυχίου αντιμετωπίζει μείζον πρόβλημα, καθώς το μέγεθός της μειώνεται. Ελαττώνονται δηλαδή και η επιφάνεια και το βάθος της.
Τις τελευταίες δεκαετίες η έκταση της λιμνοθάλασσας έχει συρρικνωθεί κατά 2.000 στρέμματα. Στο εσωτερικό της εκβάλλουν χείμαρροι που την εμπλουτίζουν με γλυκό νερό και την τροφοδοτούν με πληθώρα αγροχημικών και με μια σημαντική ποσότητα φερτών υλικών, που καθιζάνουν στο εσωτερικό της.
«Το αποτέλεσμα είναι το Κοτύχι διαρκώς να λιγοστεύει, από το μπάζωμα των φερτών υλών και την ταχύτατη εξάπλωση των καλαμιώνων και του ψαθιού, που ευνοούνται ιδιαίτερα από την ολοένα και αυξανόμενη υπερίσχυση του γλυκού νερού, έναντι του αλμυρού» λέει ο κ. Μπακογιάννης:
«Το φαινόμενο της ανάπτυξης καλαμιώνων παρατηρείται κυρίως πλησίον των χειμάρρων. Δηλαδή από τα 7.100 περίπου στρέμματα, που είναι το μέσο χειμερινό εμβαδόν της λιμνοθάλασσας, στα 2.500 στρέμματα περίπου ευδοκιμούν καλαμιώνες, το λεγόμενο και ψαθί. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της επιφάνειας της λιμνοθάλασσας. Ενώ οι εισροές μεγάλων ποσοτήτων φερτών υλικών, σε συνδυασμό με ποσότητες χημικών, έχουν μειώσει δραστικά το βάθος της λιμνοθάλασσας, από περίπου 80 εκ. σε 30 εκ. Τα φερτά έχουν καλύψει τον βυθό με ένα παχύ στρώμα ιλύος, ενώ έχουν περιορίσει την έκταση της επιφάνειας της λιμνοθάλασσας, περίπου στο μισό της, λόγω των προσχώσεων που έχουν δημιουργήσει».
ΥΓΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ
Συστήματα ζωτικής σημασίας
«Η λιμνοθάλασσα Κοτυχίου φημίζεται για το χέλι της, καθώς και για το αβγοτάραχο της Πάφας (θηλυκός Κέφαλος). Οι υγροβιότοποι προσφέρουν ανυπολόγιστα φυσικά, βιολογικά, κοινωνικά, πολιτιστικά και οικονομικά οφέλη» εξηγεί ο κ. Μπακογιάννης και συμπληρώνει:
«Αυτό που εμείς δεν ξέρουμε σήμερα για τους υγροβιότοπους, οι αρχαίοι λαοί το γνώριζαν πολύ καλά. Οι υγροβιότοποι δεν είναι περιοχές επικίνδυνες ή άχρηστες, αλλά αντίθετα πρόκειται για οικοσυστήματα με ανυπολόγιστη και πολλαπλή ζωτική σημασία για τη φυσική ισορροπία και τον ίδιο τον άνθρωπο.
Η προστασία αυτών των πολύτιμων πραγματικά περιοχών δεν αποτελεί εμπόδιο, αλλά στοιχείο οικονομικής ανάπτυξης της περιοχής, του κράτους και όλου του κόσμου γενικότερα.
Η διαχείριση των υγροβιότοπων χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή εξαιτίας της μεγάλης αξίας και της σημασίας τους.
Σωστή διαχείριση σημαίνει ολόπλευρη γνώση τους και ακόμα, υπεύθυνη πληροφόρηση κι εκπαίδευση του κοινού ώστε ν' αναγνωρίσει την πολύπλευρη προσφορά τους, να τους αγαπήσει και να τους προστατεύσει.
Επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι, επειδή τα νερά αυτά είναι αβαθή ανήκουν στα παραγωγικότερα οικοσυστήματα σε βιομάζα, επειδή εμπλουτίζονται συνεχώς με θρεπτικές ουσίες που φέρνουν τα νερά των ποταμών και οι παλίρροιες της θάλασσας».
ΕΞΑΦΑΝΙΖΕΤΑΙ Η ΑΜΜΟΛΩΡΙΔΑ
Κινδυνεύει να γίνει ένα με το Ιόνιο
Η έλλειψη έργων προστασίας και τα ακραία καιρικά φαινόμενα έχουν καταστρέψει τη βόρεια αμμολωρίδα, η οποία χωρίζει τη θάλασσα από τη λιμνοθάλασσα.
Το αποτέλεσμα είναι η άμεση επικοινωνία των δυο μερών, με φυσική συνέπεια τη διατάραξη της αλατότητας, της διάβρωσης και πρόσχωσης της λιμνοθάλασσας, ενώ παράλληλα κινδυνεύει η λειτουργία του ιχθυοτροφείου.
Σημειωτέον ότι η καλλιέργεια του ιχθυοτροφείου είναι ζωτικής σημασίας για την περιοχή. Πολλές οικογένειες δουλεύουν στη λιμνοθάλασσα και μάλιστα είναι και το μοναδικό τους εισόδημα.
Για την αντιμετώπιση του ζητήματος αυτού, τον περασμένο Οκτώβριο πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στη νομαρχία Ηλείας, στην οποία εκτός από τους εκπροσώπους της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, συμμετείχαν ο Φορέας Διαχείρισης της Λιμνοθάλασσας Κοτυχίου και το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ).
Αποφασίστηκε να υποβληθεί αίτημα από τον Φορέα Διαχείρισης της Λιμνοθάλασσας Κοτυχίου προς την Κτηματική Υπηρεσία, προκειμένου να δοθεί η έγγραφη συναίνεσή της προκειμένου να προχωρήσει η άμεση αποκατάσταση της αμμολωρίδας.
Δέσμευση
Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηλείας δεσμεύτηκε να συνάψει Προγραμματική Σύμβαση για την εκπόνηση «Μελέτης Διάβρωσης και Προτάσεων Σταθεροποίησης της Αμμολωρίδας της Λιμνοθάλασσας του Κοτυχίου», με συμβαλλόμενους τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηλείας, το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) και τον Φορέα Διαχείρισης της Λιμνοθάλασσας Κοτυχίου.
Οσον αφορά στην εισροή των γλυκών νερών, το 2006 η νομαρχία Ηλείας (απόφαση 636/18-12-06) προγραμμάτισε έργα προστασίας για το νότιο τμήμα της λιμνοθάλασσας Κοτυχίου, προϋπολογισμού 1.200.000 ευρώ με ΦΠΑ.
Το έργο χρηματοδοτήθηκε από το ΠΕΠ Δυτικής Ελλάδας (ΣΑΝΑ 0143). Η βασική αρχή του έργου ήταν η προστασία της λιμνοθάλασσας από φερτά υλικά και από την εισροή όγκων γλυκού νερού.
«Σύμφωνα με τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Ορων του έργου, τα γλυκά νερά είναι χαμηλής ποιότητας και γι' αυτό έπρεπε να προστατευθεί το οικοσύστημα» λέει ο κ. Μπακογιάννης και συμπληρώνει:
«Το έργο ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2008, αλλά δεν ολοκληρώθηκε ποτέ και παραμένει ημιτελές. Το σκεπτικό του έργου ήταν να διοχετευθούν τα ρυπασμένα γλυκά νερά στη θάλασσα. Διοχετεύοντας τον κύριο όγκο των απορροών στη θάλασσα, τελικά θα ρυπανθεί και η παράκτια περιοχή δεδομένου ότι τα νερά είναι χαμηλής ποιότητας. Στην τεχνική έκθεση του έργου δεν λαμβάνονται υπόψη σοβαρές παράμετροι, οι οποίες για εμάς του ντόπιους είναι ουσιώδους σημασίας. Ειδικότερα:
  • Δεν έχει γίνει υδροδυναμική μελέτη της λιμνοθάλασσας, προκειμένου να διαπιστωθούν οι ακριβείς της ανάγκες σε γλυκά νερά.
  • Δεν γνωρίζουμε τις ακριβείς παροχές των απορροών των χειμάρρων, έτσι ώστε οι δεξαμενές κατακράτησης φερτών υλικών που θα δημιουργηθούν, να μπορούν να διαχειριστούν τις απαιτούμενες ποσότητες ειδικά σε περιόδους πλημμύρας. Τις χρονιές 2009 και 2010 είχαμε σημαντικές πλημμύρες σε αγροτικές εκτάσεις και δεν έχουν προβλεφθεί κονδύλια, για να καθαρίζονται τα πρανή της κυρίας κοίτης (Τ22) από τα καλάμια.
  • Αν και έχει προβλεφθεί πρόσληψη ειδικευμένου προσωπικού για να χειρίζεται τα θυροφράγματα στον χείμαρρο του Γουβού, δεν υπάρχουν πιστώσεις.
  • Δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα αποπεράτωσης του έργου».
ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΛΑΓΙΟΥ, Εφημερίδα ΕΘΝΟΣ

Κυριακή 13 Μαρτίου 2011

Λίγες μέρες απομένουν μέχρι την Ώρα της Γης 2011 και ο χρόνος μετράει ήδη αντίστροφα για την τρίτη συνεχόμενη χρονιά που θα σβήσουμε τα φώτα για μία ώρα, πρωταγωνιστώντας για ακόμα μια φορά στον αγώνα ενάντια στην κλιματική αλλαγή.
Φέτος όμως, το Σάββατο 26 Μαρτίου, στις 20:30, έρχεται η στιγμή να ξεπεράσουμε τη μία ώρα, να ξεπεράσουμε τον ίδιο μας τον εαυτό! Το μήνυμα της Ώρας της Γης 2011 είναι ένα μήνυμα προσωπικής δέσμευσης για τον καθένα από εμάς. Μίας δέσμευσης που δεν περιορίζεται σε 60 λεπτά, αλλά θα διατρέχει την καθημερινότητά μας και θα μας φέρει ένα βήμα πιο κοντά στη προστασία του πλανήτη.
Μπείτε στο wwf.gr/earthhour, εγγραφείτε στην Ώρα της Γης και πείτε μας ποια δράση εξοικονόμησης ενέργειας θα ακολουθήσετε πιστά για έναν χρόνο. Διαδώστε τις ιδέες σας στο facebook και σε όσο το δυνατόν περισσότερους φίλους σας. Έτσι ο ισχυρός συμβολισμός της Ώρας της Γης θα μετατραπεί σε πράξη με πολύ μεγαλύτερη διάρκεια!
Αν πάλι εκπροσωπείτε την τοπική αυτοδιοίκηση, κάποιο φορέα ή μια επιχείρηση μπορείτε και φέτος μέσα από το wwf.gr/earthhour να δημιουργήσετε μια υποσελίδα με τη δική σας «σφραγίδα», μέσα από την οποία θα συγκεντρώνετε συμμετοχές και θα στέλνετε το μήνυμά σας για ένα βιώσιμο μέλλον και ένα ζωντανό πλανήτη!
Φέτος μπορούμε να ξεπεράσουμε τη μια ώρα! Να ξεπεράσουμε τον ίδιο μας τον εαυτό.

Το «σκότωσαν» τα σόναρ των πολεμικών πλοίων

Νεκρό εκβράστηκε ένα «φαλαινοδέλφινο» στην αμμώδη παραλία «Κουρφαλώνα» Κισσάμου στα Χανιά. Το προσωπικό του Λιμεναρχείου Κισσάμου έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον και ενημέρωσε αμέσως το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών «Πέλαγος» και την δημοτική αρχή για την παραλαβή και την υγειονομική ταφή του κήτους.

Το νεκρό κήτος έχει μήκος περίπου 5 μέτρα και ζυγίζει περισσότερο από ενάμιση τόνο
Το νεκρό κήτος έχει μήκος περίπου 5 μέτρα και ζυγίζει περισσότερο από ενάμιση τόνο
Από τα πρώτα στοιχεία φαίνεται ότι το κήτος ήταν «ζιφιός» (σ.σ.: λέγεται ακόμα «ραμφοφάλαινα» ή «φαλαινοδέλφινο»), που συναντάται σε πολλές θάλασσες, αλλά επειδή καταδύεται για πολλή ώρα σε μεγάλα βάθη, αποφεύγοντας πλοία και ανθρώπους, δεν είναι εύκολο να μελετηθεί. Πάντως, στο πλαίσιο έρευνας που είχε γίνει στην Κρήτη είχαν καταγραφεί για πρώτη φορά στον κόσμο οι ήχοι που εκπέμπουν οι «ζιφιοί».
Το συγκεκριμένο κήτος είχε μήκος περίπου 5 μέτρα και ζυγίζει περισσότερο από ενάμιση τόνο. Στην ουρά του υπάρχει κάποιο τραύμα, πιθανόν από προπέλα πλοίου.
Παράλληλα εικάζεται ότι «έχασε τα νερά του» και βγήκε στα ρηχά είτε λόγω της κακοκαιρίας είτε επειδή αποπροσανατολίστηκε από τους υπέρηχους συσκευής «σόναρ» των πολεμικών πλοίων, τα οποία μάλιστα έχουν αυξημένη παρουσία στην περιοχή λόγω άσκησης του ΝΑΤΟ.
Παλαιότερα, σε ακτές της Πελοποννήσου είχαν εκβραστεί σε περίοδο άσκησης πολεμικών πλοίων πολλά νεκρά δελφίνια. Να σημειωθεί ότι προ μηνός, σε κοντινή παραλία, είχε εκβραστεί νεκρή και μια φάλαινα της οικογένειας των «φυσητήρων».
ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΑΛΑΓΚΟΝΙΑΡΗΣ, Εφημερίδα ΕΘΝΟΣ

Νεκρή καρέτα - καρέτα στην Πιερία

Νεκρή καρέτα - καρέτα στην Πιερία Νεκρή ξεβράστηκε σε ακτή της Λεπτοκαρυάς Πιερίας μία χελώνα καρέτα- καρέτα, ενώ τους τελευταίους τέσσερις μήνες έχουν βρεθέι νεκρές άλλες δύο χελώνες σε ακτή της Πιερίας.
Σύμφωνα με τον κτηνίατρο που την εξέτασε, η χελώνα τραυματίστηκε θανάσιμα από προπέλα σκάφους πριν από μερικές ημέρες, πιθανότατα πολύ μακριά από τις ακτές της Πιερίας.

Μετά τον εντοπισμό της χελώνας, ειδοποιήθηκε το Λιμενικό της Πιερίας, η χελώνα εξετάστηκε από κτηνίατρο και ζητήθηκε από τη διοίκηση του δήμου Δίου- Ολύμπου να προχωρήσει στην ταφή της.
Εφημερίδα ΕΘΝΟΣ

Η εξόντωση αργυροπελεκάνων απειλεί το οικοσύστημα

Η εξόντωση αργυροπελεκάνων απειλεί το οικοσύστημα
Η θανάτωση 28 πουλιών στο Πόρτο Λάγος προκάλεσε τη διαμάχη του Φορέα Διαχείρισης με την Ορνιθολογική Εταιρεία, η οποία κατήγγειλε το περιστατικό στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. 
Στις 14 Φεβρουαρίου, η Ορνιθολογική Εταιρεία έλαβε καταγγελία από Βρετανούς ορνιθοπαρατηρητές, καθώς και από μέλος της, για μεγάλο αριθμό νεκρών αρ­γυ­ροπελεκάνων στη λιμνοθάλασσα Πόρτο Λάγος του Εθνικού Πάρκου Αν. Μακεδονίας - Θράκης.
Το Πάρκο περιλαμβάνει τις προστατευόμενες περιοχές των υγροτόπων Δέλτα Νέστου, Λίμνης Βιστωνίδας, Λίμνης Ισμαρίδας και της ευρύτερης περιοχής τους, με χερσαία και υδάτινη συνολική έκταση περίπου 726.000 στρέμματα.
Στην περιοχή αυτή υπάρχουν 22 λιμνοθάλασσες. Σήμερα στις λιμνοθάλασσες δραστηριοποιούνται 8 αλιευτικοί συνεταιρισμοί, οι οποίοι τις μισθώνουν και τις εκμεταλλεύονται αλιευτικά.
Συγκεκριμένα, εντός περιφραγμένης περιοχής του Αλιευτικού Συνεταιρισμού Λίμνης Βιστωνίδας «Ο Aγιος Νικόλαος», βρέθηκαν 18 αργυροπελεκάνοι, 10 σκελετοί του ίδιου είδους, περίπου 20 νεκρές λαγγόνες, περίπου 50 νεκροί κορμοράνοι, 4 νεκροί ερωδιοί και μία νεκρή γερακίνα. Τα πουλιά βρέθηκαν μπλεγμένα σε δίχτυα προστασίας του Αλιευτικού Συνεταιρισμού, αλλά και στην τριγύρω περιοχή.
Σύμφωνα με την Ορνιθολογική, στις 16 Φεβρουαρίου κατά την αυτοψία του Λιμεναρχείου Λάγους, του Δασαρχείου Ξάνθης και φυλάκων του Φορέα Διαχείρισης διαπιστώθηκε ότι 15 από τους 18 νεκρούς αργυροπελεκάνους είχαν μετακινηθεί ή θαφτεί στην περιοχή. Η έκθεση νεκροψίας του Αγροτικού Κτηνιατρείου Ξάνθης για τα εναπομείναντα πουλιά έδειξε ότι πυροβολήθηκαν.
Η Ορνιθολογική, μαζί με το περιστατικό των θανατώσεων στο Πόρτο Λάγος, κατήγγειλε και συμβάν στο Εθνικό Πάρκο Αμβρακικού, όπου έγινε νυχτερινή επιδρομή σε νησίδες φωλιάσματος αργυροπελεκάνων, καταστράφηκαν τα αβγά τους και εκδιώχθηκαν τα πουλιά.
Διαφωνίες
Οι θανατώσεις αργυροπελεκάνων στη λιμνοθάλασσα του Πόρτο Λάγος στα μέσα Φλεβάρη είναι μεμονωμένο περιστατικό, σύμφωνα με τον Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης.
Ωστόσο, υπερβολικές διαστάσεις έλαβε το θέμα από την Ορνιθολογική Εταιρεία, σύμφωνα με τον Φορέα Διαχείρισης, καθώς η εικόνα που περιγράφει στη σχετική καταγγελία της προς τους αρμόδιους φορείς και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το Εθνικό Πάρκο, δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Η Ορνιθολογική από την πλευρά της, χαρακτήρισε το συμβάν ως «διεθνή ντροπή και δυσφήμηση που αποτελεί σοβαρή πληγή για το Εθνικό Πάρκο και την κατάσταση των Προστατευόμενων Περιοχών της Ελλάδας».
Ενώ προσάπτει ευθύνες στους επόπτες-ξεναγούς του Εθνικού Πάρκου ότι, δεν κατάφεραν να βρεθούν εγκαίρως στο σημείο και να αποτρέψουν το συμβάν, κάτι που σύμφωνα με τον Φορέα Διαχείρισης δεν είναι εφικτό, αφού ούτε το συμβάν έγινε αντιληπτό, ούτε είναι στις αρμοδιότητες ή τις δυνατότητες του προσωπικού, η αποτροπή τέτοιων περιστατικών.
Η υπεύθυνη πολιτικής της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας Μαλαμώ Κορμπέτη δήλωσε σχετικά: «Οι 28 νεκροί αργυροπελεκάνοι και η κατεστραμμένη αποικία τους, εκτός από παραβίαση της κοινοτικής νομοθεσίας, αποτελούν διεθνή ντροπή για την Ελλάδα.
Το υπ. Περιβάλλοντος γνωρίζει τα προβλήματα και πρέπει να δώσει λύση άμεσα, είτε με την ένταξη των ψαράδων σε καθεστώς αποζημίωσης για τις απώλειές τους είτε με την επιδότηση μέσων για την προστασία των ψαριών από τα ψαροφάγα πουλιά με τρόπους συμβατούς προς την προστασία απειλούμενων ειδών. Πρέπει να ενισχυθεί θεσμικά και να συντονιστεί κεντρικά η φύλαξη των Εθνικών Πάρκων».
Οι κορμοράνοι
  • «Να σημειωθεί ότι στις λιμνοθάλασσες το πρόβλημα των ψαροφάγων πουλιών και ειδικά των κορμοράνων έχει γιγαντωθεί», λέει ο πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Δέλτα Νέστου - Βιστωνίδας - Ισμαρίδας δρ Μάνος Κουτράκης.
  • «Οι κορμοράνοι, των οποίων ο πληθυσμός έχει δραματικά αυξηθεί τα τελευταία 25 χρόνια σε όλη την Ευρώπη (20πλάσιος πληθυσμός σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ), πλήττουν πλέον τόσο την αλιευτική παραγωγή (κάθε πουλί από τα 4.000 που ξεχειμωνιάζουν στο Πόρτο Λάγος τρώει 0,42 κιλά ψάρια ημερησίως) όσο και τη βιοποικιλότητα των περιοχών που ξεχειμωνιάζουν.
  • Δεν έχει γίνει όμως ακόμη τίποτα για την εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας (ν. 1650/86) για να αποζημιώνονται οι ψαράδες ή να εφαρμοστεί πρόγραμμα προστασίας των τάφρων διαχείμασης ή ανταποδοτικών μέτρων ή ελέγχου του πληθυσμού των κορμοράνων».
Απάντηση του αλιευτικού συνεταιρισμού
«Δεν είναι πρακτική μας να πυροβολούμε πελεκάνους»
Σύμφωνα με τον Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης, αρμονικά συμβιώνουν οι ψαράδες με τα άγρια πουλιά, τα οποία μάλιστα ταΐζουν όταν οι καιρικές συνθήκες είναι αντίξοες.
«Το Εθνικό Πάρκο Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης, είναι η μοναδική περιοχή, στην οποία τα πουλιά κουρνιάζουν δίπλα στους ψαράδες», όπως εξηγεί ο πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Δέλτα Νέστου - Βιστωνίδας - Ισμαρίδας δρ Μάνος Κουτράκης, βιολόγος - ιχθυολόγος και Τακτικός Ερευνητής του ΕΘΙΑΓΕ-ΙΝΑΛΕ και προσθέτει:
«Οι ψαράδες είναι σύμμαχοί μας και οι φύλακες της τεράστιας αυτής περιοχής. Ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί τη δυσκολία του εγχειρήματος της φύλαξης μια έκτασης 720.000 στρεμμάτων.
Μετά την αναφορά δύο Βρετανών (11/2/11) για 6 νεκρούς πελεκάνους στο Πόρτο Λάγος (στο μήνυμα αναρωτιούνται αν χτύπησαν σε καλώδια) στον Φορέα Διαχείρισης, ο επόπτης-ξεναγός Β. Τερζής έκανε αυτοψία αυθημερόν στην περιοχή, εντόπισε 15 νεκρούς αργυροπελεκάνους τους φωτογράφισε και έκανε αναφορά (δεν εντοπίστηκαν άλλα πουλιά).
Εγγραφη ενημέρωση
Στις 14/2/11 ενημερώθηκαν εγγράφως η Αγροφυλακή και το Δασαρχείο Ξάνθης, όπου περιγράφονταν το γεγονός, το καθεστώς προστασίας της περιοχής και των ειδών και ζητούνταν να κινηθεί η διαδικασία για να εντοπιστούν οι δράστες και να μην επαναληφθεί το περιστατικό.
Την ίδια μέρα ενημερώσαμε εγγράφως τον Αλιευτικό Συνεταιρισμό Βιστωνίδας, ζητώντας να βρεθούν οι υπεύθυνοι.
Στις 16/2/11 έγινε συλλογή νεκρών πουλιών από το Δασαρχείο Ξάνθης και το προσωπικό του Φ.Δ. Κατά τη συλλογή παρευρέθηκε και μέλος (όπως δήλωσε) της Ορνιθολογικής. Αν και βρέθηκαν μόνο 3 πουλιά, υπήρχε η προηγούμενη φωτογραφική τεκμηρίωση. Τα πουλιά στάλθηκαν από το Δασαρχείο για νεκροψία, όπου αποδείχτηκε ότι είχαν πυροβοληθεί.
Παράλληλα τόσο ο Φ.Δ. όσο και το Δασαρχείο είχαν αλλεπάλληλες επαφές με τη διοίκηση του αλιευτικού συνεταιρισμού, με αποτέλεσμα έγγραφο-απάντηση, όπου περιγράφεται το πρόβλημα που έχουν με τα ψαροφάγα πουλιά και τους κορμοράνους, ότι δεν είναι πρακτική του συνεταιρισμού να πυροβολεί πελεκάνους και πως θα βρουν τον υπεύθυνο...».
ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΟΡΕΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
«Οι ψαράδες είναι οι καλύτεροι σύμμαχοι των υγρότοπων»
Ο Φορέας Διαχείρισης απασχολεί συνολικά 5 άτομα στα Κέντρα Πληροφόρησης: Βιστωνίδας και Νέστου, δύο εκ των οποίων είναι επόπτες-ξεναγοί χωρίς καμία αρμοδιότητα φύλαξης.
Οπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Φ.Δ., δρ Μάνος Κουτράκης: «Οι ψαράδες των λιμνοθαλασσών είναι οι καλύτεροι σύμμαχοι στην προστασία των υγροτοπικών περιοχών του Εθνικού Πάρκου. Η καλύτερη απόδειξη αυτής της σχέσης είναι ο μεγάλος αριθμός αργυροπελεκάνων και ροδοπελεκάνων, πάνω από 1.000 τον Οκτώβριο-Νοέμβριο, που κουρνιάζουν δίπλα στις εγκαταστάσεις του αλιευτικού συνεταιρισμού.
Επίσης, το 2008 το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα INTERCAFE-COST επιβράβευσε την πρακτική του Αλιευτικού Συνεταιρισμού Βιστωνίδας να καλύπτουν με δίχτυα τις τάφρους διαχείμασης των ψαριών, ως «καλύτερη πρακτική».
85.000 ευρώ
To κόστος για τα δίχτυα που ανέρχεται σε 85.000 ευρώ καλυπτόταν από τον συνεταιρισμό, ενώ αντίθετα οι Γάλλοι και Γερμανοί σκοτώνουν νόμιμα 40.000 κορμοράνους ετησίως. Δυστυχώς όμως, στην αναφορά της Ορνιθολογικής απαξιώνεται αυτή η πρακτική, καθώς και οι προσπάθειες των ψαράδων με φράσεις: «Οπως προκύπτει και από τις φωτογραφίες, τα δίκτυα προστασίας δεν φαίνεται να ανταποκρίνονται στις διεθνείς προδιαγραφές».
Επίσης, σύμφωνα με τον Φορέα Διαχείρισης, δεν είναι κατανοητό από πού προκύπτει και πώς τεκμηριώνεται η αναφορά από την Ορνιθολογική σε «συστηματική θανάτωση πελεκάνων». Οι σκελετοί προέρχονταν από νεκρά πουλιά προηγούμενων ετών που είχαν μπλεχτεί στα προστατευτικά δίχτυα τα οποία έχουν καταστραφεί πλέον.
Τέλος, ο δρ Μ. Κουτράκης πρόσθεσε ότι δεν «γίνεται παρά να αναρωτηθούμε για τον λόγο αποστολής αυτής της καταγγελίας, αφού η ΜΚΟ είχε λάβει γνώση των ενεργειών που είχαν δρομολογηθεί και χωρίς καμία αναφορά στο κυρίως πρόβλημα των ψαροφάγων πουλιών που προκαλεί και τις αντιδράσεις των ψαράδων».
ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΛΑΓΙΟΥ, Εφημερίδα ΕΘΝΟΣ