Βιοκλιματικός σχεδιασμός: Μια ενεργειακή πολυκατοικία στην Αθήνα

Εξωτερικά δεν διαφέρει σε τίποτε από τις γειτονικές της. Πρόκειται όμως για μία από τις πρώτες -αν όχι η μοναδική- ενεργειακά σχεδιασμένη πολυκατοικία της Αθήνας, που υπόσχεται στους ενοίκους της μείωση της κατανάλωσης ρεύματος έως 40%. 

 

Tης ΝΑΤΑΣΑΣ ΣΙΝΙΩΡΗ,
φωτογραφίες:ΚΑΝΑΡΗΣ ΤΣΙΓΚΑΝΟΣ, 

ΟΙΚΟ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ

H κατασκευή της πολυκατοικίας, στην περιοχή του προσφυγικού οικισμού της Νέας Φιλαδέλφειας, ολοκληρώθηκε μόλις πρόσφατα, στα τέλη Μαΐου. Θα υπέθετε κανείς ότι θα περνούσαν μήνες μέχρι να βρεθούν αγοραστές, καθώς βρισκόμαστε εν μέσω οικονομικής κρίσης. Και όμως, από τα οκτώ διαμερίσματα συνολικού εμβαδού από 40 έως 75 τ.μ. έχουν ήδη πωληθεί τα πέντε!

Φαίνεται ότι ο χαρακτηρισμός της κατασκευής ως ενεργειακής και η πληθώρα έξυπνων συστημάτων που διαθέτει για την εξοικονόμηση ενέργειας προκάλεσαν το ενδιαφέρον αρκετών αγοραστών: βιοκλιματικός σχεδιασμός, σύστημα εξωτερικής θερμομόνωσης, σύστημα θέρμανσης- δροσισμού με τη χρήση γεωθερμίας σε συνδυασμό με ενδοδαπέδια εγκατάσταση, εξωτερικά πορτοπαράθυρα με ενεργειακούς υαλοπίνακες και κουφώματα με θερμοδιακοπή, οικολογικά χρώματα, κοινόχρηστη ηλιακή εγκατάσταση για παροχή ζεστού νερού σε όλα τα διαμερίσματα, κεραμικά πλακάκια και κεντρικό σύστημα καθαρισμού με εγκατάσταση σωληνώσεων υπό κενό αέρος σε κάθε διαμέρισμα. Τεχνολογίες που εγγυώνται την πλήρη απεξάρτηση του κτιρίου από τα ορυκτά καύσιμα, είτε πρόκειται για πετρέλαιο είτε για φυσικό αέριο. Σύμφωνα με τον πολιτικό μηχανικό κ. Κωνσταντίνο Σπανό, της κατασκευάστριας εταιρείας «Κ. Σπανός - Η. Τοχταμής», με τις παρεμβάσεις αυτές μειώνεται η κατανάλωση ενέργειας έως 40%.

Ηλιακά, και όχι μόνο, κέρδη

Ο Πέτρος Βουρλής, ένας από τους νέους ιδιοκτήτες, έχει αγοράσει ένα διαμέρισμα 75 τ.μ. στον δεύτερο όροφο. Μας υποδέχεται στο ολοκαίνουργιο σπίτι του με τη σκυλίτσα του, τη Ρόζα, καθώς η σύζυγός του εργάζεται εκτός Αθηνών. Αναζητούσε διαμέρισμα στη συγκεκριμένη περιοχή και κατά τη διάρκεια μιας βόλτας εντόπισε την εν λόγω κατοικία. «Περπατώντας το βρήκα», μου λέει γελώντας. «Είδα τη μόνωση εξωτερικά, γιατί το πέτυχα στη φάση που δεν είχε ακόμα σοβαντιστεί. Εφόσον βλέπεις ότι μια κατοικία έχει παντού μόνωση, σκέφτεσαι αμέσως ότι οι απώλειες ενέργειας θα είναι μικρότερες». Τον ρωτάω πώς βίωσε τον καύσωνα το διάστημα που μας πέρασε. «Η γεωθερμία δούλεψε, γιατί, όταν έξω είχε 38 - 39ο C, εσωτερικά η μέγιστη θερμοκρασία ήταν 29 βαθμοί». Aραγε, πόσο του κόστισε η συγκεκριμένη οικία, που είναι από τις μεγαλύτερες της πολυκατοικίας; Και πόσο αποφασισμένος ήταν να πληρώσει περισσότερα χρήματα απ' όσα θα διέθετε για ένα συμβατικό διαμέρισμα; «Εάν δεν ήταν ενεργειακό, δεν θα το αγοράζαμε, καθώς ήταν λίγο ακριβό για την τσέπη μας.

Τα συστήματα που διαθέτει, όμως, μας έκαναν να ξεπεράσουμε το θέμα της τιμής (218.000 ευρώ), γιατί πιστεύουμε ότι θα τα αποσβέσουμε γρήγορα». Οπως μου εξηγεί ο πολιτικός μηχανικός Ηλίας Τοχταμής, «τα διαμερίσματα πληρούν όλες τις προϋποθέσεις της σύγχρονης δόμησης όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση των σύγχρονων κατασκευών που πηγάζουν από τη νέα νομοθεσία περί ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, τόσο στην κατασκευή του κελύφους όσο και των μηχανολογικών εγκαταστάσεων θέρμανσης-ψύξης». Οπου ήταν δυνατό, υιοθετήθηκαν κάποιες από τις αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής. Οι κύριοι χώροι χρήσης τοποθετήθηκαν στην πλευρά του νότου, ενώ οι βοηθητικοί χώροι, όπως τουαλέτες και αποθήκες, στη μεριά του βορρά. «Βέβαια, η πλευρά του βορρά έχει ενισχυθεί με επιπλέον θερμομόνωση, ώστε να μειώσουμε τις απώλειες, ενώ από την πλευρά του νότου κάναμε μεγαλύτερα ανοίγματα, ώστε το χειμώνα που ο ήλιος είναι χαμηλότερα να έχουμε περισσότερα «ηλιακά κέρδη» με την εισροή των ακτίνων του ήλιου στο χώρο».

Στην κατασκευή τοποθετήθηκε σύστημα γεωθερμίας που βασίζεται σε μια απλή αρχή: η θερμοκρασία του εδάφους κάτω από την επιφάνεια της γης είναι σταθερή στους 15 - 18ο C. Πέντε γεωτρήσεις των 100 μέτρων που βρίσκονται κάτω από το κτίριο λαμβάνουν με ένα σύστημα αγωγών τη θερμότητα από τη γη και τη μεταφέρουν στο μηχανοστάσιο της πολυκατοικίας, όπου βρίσκεται η γεωθερμική αντλία θερμότητας, η οποία αυξάνει ή μειώνει τη θερμοκρασία. Στη συνέχεια, το σύστημα της ενδοδαπέδιας θέρμανσης τροφοδοτείται με θερμό νερό μέσω ενός κυκλοφορητή. Το πλεονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι ότι η κατανομή της θερμότητας στο χώρο (θέρμανση/ψύξη) είναι ομοιόμορφη, και έτσι το διαμέρισμα απαλλάσσεται από οποιοδήποτε εξωτερικό σώμα, όπως, για παράδειγμα, το καλοριφέρ. Επιπλέον, τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την κάλυψη των δαπέδων έχουν μεγάλη θερμοχωρητικότητα, με συνέπεια να λειτουργούν ως αντλία θερμότητας και να τροφοδοτούν με ζέστη το κτίριο ακόμη και μετά την παύση της λειτουργίας της θέρμανσης, εξοικονομώντας ενέργεια· σε αντίθεση με ένα συμβατικό σπίτι όπου τα καλοριφέρ παγώνουν αμέσως μετά την παύση λειτουργίας της θέρμανσης.

Εκτός όμως από τη γεωθερμία, η κατοικία διαθέτει και ένα σύστημα ηλιακών θερμοσιφώνων, οι οποίοι αποθηκεύουν την ηλιακή ενέργεια και παρέχουν στους ενοίκους κοινόχρηστη εγκατάσταση ζεστού νερού χειμώνα-καλοκαίρι. Με το σύστημα της εξωτερικής μόνωσης, η θερμότητα που παρέχεται από τη γεωθερμία παγιδεύεται και, ως εκ τούτου, αποφεύγονται οι απώλειες ενέργειας κατά 50%. Επιπλέον στοιχεία που συμβάλλουν στην ενεργειακή λειτουργία του κτιρίου αποτελούν τα εξωτερικά πορτοπαράθυρα με ενεργειακούς υαλοπίνακες και ανάκληση -απαραίτητα για τον νυχτερινό αερισμό της κατοικίας- αλλά και τα οικολογικά χρώματα AURO του εσωτερικού χώρου, τα οποία δεν περιέχουν βλαβερές πτητικές ουσίες για τον ανθρώπινο οργανισμό. Η κατανομή των δαπανών σε κάθε διαμέρισμα γίνεται με τους θερμιδομετρητές, οι οποίοι μετρούν ποσότητα ενέργειας, σε αντίθεση με τους ωρομετρητές, που μετρούν ώρες.

Απόσβεση σε έξι χρόνια

Ο επόμενος ιδιοκτήτης που μας μίλησε είναι η μεσίτρια κ. Ντέμη Γιαννακάκη, η οποία βρήκε το οικόπεδο όπου χτίστηκε η κατοικία και έχει αναλάβει ταυτόχρονα την προώθηση των διαμερισμάτων. Το διαμέρισμα που αγόρασε εκείνη το έχει μετατρέψει σε γραφείο, όπου και την επισκεφτήκαμε. «Παρουσίασα το οικόπεδο στον κ. Τοχταμή και στον κ. Σπανό και μου είπαν ότι ήθελαν να φτιάξουν μια ενεργειακή κατοικία. Για μένα αυτό ήταν κάτι πρωτόγνωρο. Ηταν ένα θέμα για το οποίο δεν γνώριζα πολλά. Ομως, άρχισα να το ψάχνω, προκειμένου να μάθω περισσότερα πράγματα. Παρακολούθησα τη δημιουργία της κατοικίας από την ώρα της θεμελίωσης και είδα όλες τις λεπτομέρειες. Πίστεψα στο «προϊόν» αυτό, γι' αυτό και αποφάσισα να μεταφέρω εδώ το γραφείο μου. Θεωρώ ότι, με όλα αυτά τα συστήματα που διαθέτει, μελλοντικά θα πάρω πίσω το κεφάλαιο που έχω επενδύσει μέσα από τη χρήση. Πετρέλαιο δεν θα πληρώνω καθόλου, ενώ οι λογαριασμοί ρεύματος θα είναι μειωμένοι σε σύγκριση με εκείνους ενός συμβατικού διαμερίσματος». Αραγε ήταν δύσκολο να βρει αγοραστές;

Ο κόσμος ανταποκρίνεται στο άκουσμα της λέξης «ενεργειακή»; «Ο κόσμος δεν γνωρίζει και εγώ προσπαθώ να τους περάσω όσα έχω μάθει μέχρι τώρα για ένα θέμα που ούτε εγώ ήξερα. Αν το σκεφτούμε σε σχέση με το πότε ολοκληρώθηκε, τότε χρονικά ανταποκρίθηκαν γρήγορα. Δεν πρέπει βέβαια να ξεχνάμε ότι οι τράπεζες δεν δίνουν εύκολα τα δάνεια και δεν έχουν κάποιο πρόγραμμα που να συμβάλλει στην προώθηση αυτών των κατασκευών». Και ο κ. Τοχταμής συμπληρώνει αναφορικά με το κόστος αγοράς τους: «Οι τιμές είναι κατά 15% πιο ακριβές σε σχέση με τα συμβατικά διαμερίσματα. Με τους υπολογισμούς που έχουμε κάνει, πιστεύουμε ότι η διαφορά στην τιμή που έχουν τα διαμερίσματα σε σχέση με τα συμβατικά θα έχει αποσβεστεί σε πέντε με έξι χρόνια»