Γνωριμία με ένα φυτό: Μια "βόμβα" ενέργειας, το αβοκάντο

Αβοκάντο, μια από τις πιο πολύτιμες τροφές της φύσης.

Από τις βασικές τροφές των Μάγια και των Ινκα, κατάγεται από την περιοχή μεταξύ Νότιου Μεξικού και Κόστα Ρίκα, από όπου εξαπλώθηκε στις υπόλοιπες χώρες της Αμερικής. Αν και οι πρώτες ισπανικές αποστολές στον Νέο Κόσμο περιλαμβάνουν αναφορές γι' αυτό, εντούτοις, και σε αντίθεση με άλλα είδη καρποφόρων, άργησε να διαδοθεί εκτός της ζώνης του Τροπικού. Σήμερα, σε παγκόσμιο επίπεδο (κυρίως σε Μεξικό, Ισραήλ και Ισπανία) καλλιεργούνται περίπου 650.000 στρέμματα αβοκάντου, με μια μέση παραγωγή 500.000 τόνων.

Γνώριμό μας από τα '60s

Στην Ελλάδα εισήχθη στις αρχές της δεκαετίας του '60 στην Κρήτη, όπου καλλιεργήθηκε πειραματικά σε15 στρέμματα. Σήμερα, ο αριθμός αυτός αγγίζει πλέον τα 4.500 στρέμματα (πανελλαδικά), με τα Χανιά να έχουν περίπου 3.600 στρέμματα. Μικρότερες εκτάσεις υπάρχουν σε Ρέθυμνο, Ηράκλειο, Ρόδο, Μεσσηνία και Ηλεία. Η παραγόμενη ποσότητα ανέρχεται σε 5.500 τόνους ετησίως, ενώ οι εισαγωγές φτάνουν τους 3.000 τόνους. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, λόγω των ακραίων κλιματικών φαινομένων, η ετήσια παραγωγή έχει μειωθεί σημαντικά.

Τροπικό ή υποτροπικό

Το αβοκάντο (Persea americana ή Persea gratissima) ανήκει στην οικογένεια των Lauraceae και στο γένος Persea. Πρόκειται για ένα τροπικό ή υποτροπικό αειθαλές δέντρο με φύλλα έντονου πράσινου χρώματος και μικρά λευκοπράσινα άνθη. Οι καρποί του έχουν σχήμα σφαιρικό, ωοειδές, ελλειπτικό ή επίμηκες με βάρος που ξεκινάει από τα 50 γρ. και φτάνει μέχρι και τα 1.000 γρ. Η σάρκα του έχει χρώμα λευκοκίτρινο ή λευκοπράσινο με βουτυρώδη υφή κατά την ωρίμαση. Η περιεκτικότητά τους σε λιπαρά, το μέγεθος του καρπού και του σπόρου αλλά και η εποχή ωρίμασής τους εξαρτώνται από την ποικιλία.

Υπάρχουν ποικιλίες υποτροπικής και τροπικής προέλευσης καθώς και υβρίδια που έχουν προέλθει από τη διασταύρωση των παραπάνω με μεικτά χαρακτηριστικά. Στην Ελλάδα, ως επί το πλείστον, καλλιεργούνται οι Hass, Fuerte, Ettinger, Bacon, Benik και Zutano, τις οποίες βρίσκουμε στην αγορά από τον Οκτώβριο ώς τον Αύγουστο. Ανεξαρτήτως πάντως της ζώνης προέλευσης και λόγω της ιδιομορφίας που έχουν τα λουλούδια τους (συμπεριφέρονται ως αρσενικά ή θηλυκά σε διαφορετικές στιγμές της ημέρας), οι ποικιλίες χωρίζονται σε δύο μεγάλες ομάδες. Ετσι, για να επιτύχουμε την επιθυμητή καρποφορία δεν αρκεί να φυτέψουμε μόνο ένα δέντρο στον κήπο μας, αλλά και ένα δεύτερο, από άλλη ομάδα!

Ανθεκτικό στις ασθένειες

Το αβοκάντο «φοβάται» τα ασβεστούχα εδάφη, τους δυνατούς ανέμους και τις ακραίες θερμοκρασίες, μικρότερες των μηδέν βαθμών Κελσίου και υψηλότερες των σαράντα. Χρειάζεται επίσης τακτικά ποτίσματα σε γόνιμα αμμώδη - αργιλώδη εδάφη (με PH 6 - 8) που δεν συγκρατούν νερό. Γι' αυτό, αν θελήσουμε να φυτέψουμε κάποια δέντρα στον κήπο μας, θα πρέπει να προμηθευτούμε εμβολιασμένα από κάποιο φυτώριο, που θα μπουν στην παραγωγή σε 3 - 5 χρόνια. Αν όμως δημιουργήσουμε δενδρύλλια από τους σπόρους που μας περίσσεψαν, αφενός θα μπουν στην παραγωγή έπειτα από 10 χρόνια, αφετέρου οι καρποί που θα παράγουν θα έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά από ό,τι το φυτό από το οποίο προήλθαν.

Στα συν της καλλιέργειάς τους είναι το ότι δεν αντιμετωπίζει ιδιαίτερα προβλήματα από εχθρούς και ασθένειες και, ως εκ τούτου, δεν είναι σχεδόν καθόλου επιβαρυμένο από φυτοφάρμακα. Οσον αφορά την κατανάλωση (κυκλοφορούν και βιολογικά), αν αγοραστεί «σκληρό», χρειάζεται 3 - 5 ημέρες σε θερμοκρασία περιβάλλοντος για να ωριμάσει, ενώ, όταν είναι γινωμένο, συντηρείται στο ψυγείο για 5 - 7 ημέρες. Και μια χρήσιμη πληροφορία: όταν το κόψουμε, στύβουμε πάνω του λίγες σταγόνες λεμονιού για να μη μαυρίσει.

Τροφή για το δέρμα και τον οργανισμό

Οι Αζτέκοι το αποκαλούσαν «φρούτο της γονιμότητας». Πλούσιο σε βιταμίνη Ε και αντιοξειδωτικά στοιχεία, το αβοκάντο είναι ένα αληθινό συμπύκνωμα ενέργειας (ανά 100 γρ. μας δίνει 207 kcal)! Πιο αναλυτικά, περιέχει φολικό οξύ, σίδηρο, φώσφορο, μαγνήσιο, εξισορροπεί τις γυναικείες ορμόνες. Είναι πλούσιο σε βιταμίνες Α, Β1, Β2, Β3, Β, Β6, Ε και ανά 100 γρ. έχει 5,9 γρ. σάκχαρα, 19 γρ. λίπη, 1,8 γρ. πρωτεΐνες και 680 mg κάλιο, όσο δηλαδή τρεις μπανάνες. Επιβραδύνει τη διαδικασία της γήρανσης και προστατεύει από τις καρδιακές παθήσεις, ενώ αντικαθιστά με ευκολία πολλά πρωτεϊνικά τρόφιμα, όπως το κρέας, τα αυγά, το τυρί και τα πουλερικά. Εχει επίσης υψηλής ποιότητας λιπαρά οξέα και πρωτεΐνες που αφομοιώνονται εύκολα από τον οργανισμό.